Мамбеталиева Саткын Чолпонкуловна – ст. преподаватель кафедры регионоведения НОУ УНПК «Международный университет Кыргызстана», тел.: +996-702 088288, е-mail: satistyle@mail.ru
МЕТАФОРИЧЕСКОЕ ПОЗНАНИЕ В КИТАЙСКОЙ МИФОЛОГИИ
Миф – это знакомый, употребляемый каждый день словарный запас в жизни человека, который помогает всем в познании мира. Рассказы в мифах позволяют нам ощутить некий дух, повествуют об образе жизни предков. Как кристаллизация ранней мудрости китайской нации, китайская мифология не только имеет свои собственные языковые особенности, но также является уникальным способом выражения познания мира, т. е. обладает метафорическим способом мышления. Все мифы основаны на метафорическом мышлении в механизме их зарождения и распространения. Изучение метафорического мышления может открыть новые перспективы для изучения мифов Китая. Интерпретируя мифологию, особенно китайские мифы о сотворении мира, мы можем увидеть, что предки меткими выражениями описывали реальный мир. Также исследования данной статьи по тематике китайской мифологии дали понять, что с помощью использования метафоры выражается относительно консервативный образ мышления.
Ключевые слова на русском языке:китайская мифология; метафора; языковые характеристики; особенности иероглифики; познание мира; предки; нация; образ мышления; мудрость; духовная культура
КЫТАЙ МИФОЛОГИЯСЫНДАГЫ МЕТАФОРАЛАРДЫ ТААНЫП БИЛҮҮ
Миф – бул адамдын жашоосунда күндө колдонуучу, бизге дүйнөнү таанып-билүүгө жардам берген белгилүү тааныш лексика. Мифтердеги окуялар белгилүү бир рухту сезүүгө, ата-бабаларыбыздын жашоо-турмушу жөнүндө айтып берүүгө мүмкүнчүлүк берет. Кытай элинин алгачкы акылмандыгынын негизи катары, кытай мифологиясы өзүнүн тилдик өзгөчөлүктөрүнө гана ээ болбостон, дүйнө таанымын билдирүүнүн өзгөчө ыкмасына, башкача айтканда, метафоралык ой жүгүртүү ыкмасына ээ. Бардык мифтер алардын келип чыгышы жана таралышы механизминде метафоралык ой жүгүртүүгө негизделген. Метафоралык ой жүгүртүүнү изилдөө кытай мифтерин изилдөө үчүн жаңы перспективаларды ача алат. Мифологияларды, айрыкча дүйнөнүн жаралышы жөнүндөгү кытай мифтерин изилдөө процессинде ата-бабалар чыныгы дүйнөнүн келип чыгышын маңыздуу сөздөр менен сүрөттөп, чечмелеп беришкенин көрө алабыз. Ошондой эле кытай мифологиясында салыштырмалуу консервативдүү ой жүгүртүү метафоранын жардамы менен чагылдырылганы байкалат.
Ключевые слова на кыргызском языке:кытай мифологиясы; метафора; тилдик мүнөздөмөлөр; иероглифтердин өзгөчөлүктөрү; дүйнө; ата-бабалар; улут; ой жүгүртүү; акылмандык; руханий маданият
METAPHORICAL KNOWLEDGE IN CHINESE MYTHOLOGY
Myth in our lives is a very familiar vocabulary to us, it is a way for human to cognize this world, the story in myth is a kind of record of human ancestor’s lifestyle and spirit. As a crystallization of Chinese nation’s early wisdom, Chinese myth not only has its own characteristics in language, but also has a unique way in expression of cognizing the world, that is the metaphor thinking model, a ubiquitous thinking way in different nations of human childhood. All myths in their mechanism of action of the generation and propagation are based on metaphorical thinking, study on the metaphor thinking may provide us with a new perspective for our study on myth, interpreting the myths especially Chinese creation myths as metaphor we can see that it comes with a relatively conservative thinking mode when the ancestors expressed the real world maturely, which is reflected more obviously in Chinese language.
Ключевые слова на английском языке:Chinese myth; metaphor; linguistic features; features of hieroglyphics; knowledge of the world; ancestors; nation; intellection; wisdom; spiritual culture