Ачикеева Чолпон Чекировна – преподаватель кафедры государственной и муниципальной службы Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, г. Бишкек, тел.: +996701 955300, email: knuachikeeva@bk.ru
Нурматова Гулсайра Асановна – канд. полит. наук, доцент, зав. кафедрой государственной и муниципальной службы Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, г. Бишкек, тел.: +996501 874764, еmail: ngulsaira@mail.ru
РАЗВИТИЕ АЙЫЛ-ОКМОТУ КАК ОДИН ИЗ ФАКТОРОВ СОКРАЩЕНИЯ БЕДНОСТИ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ
Рассматривается одна из актуальных проблем нашей страны, а конкретнее айыл окмоту – органа местного самоуправления на местном уровне. Актуальность изучения айыл окмоту определяется тем, что от развития регионов страны зависит уровень жизни населения. Авторами изучены основные источники доходов местного бюджета, налоги, неналоговые поступления, а также работа некоторых айыл окмоту, работающих над привлечением грантов для решения вопросов местного значения, прежде всего – выхода большинства айыл окмоту нашей страны из дотации. В настоящее время в республике только три региона считаются самодостаточными – г. Бишкек, Чуйская область и г. Ош, которые не получают выравнивающих грантов. На данный момент из общего числа органов местного самоуправления лишь 18 % являются самодостаточными. Отмечено также, что привлечением инвестиций, грантов и проектов органы местного самоуправления в айыльных аймаках могут создавать рабочие места для населения. Таким образом, вышеуказанные пути могут стать одним из факторов сокращения бедности.
Ключевые слова на русском языке:айыл окмотү; местное самоуправление; местный бюджет; айыльный кенеш; дотация; выравнивающие гранты; налоги; бедность; проекты
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАКЫРЧЫЛЫКТЫ КЫСКАРТУУНУН ФАКТОРЛОРУНУН БИРИ КАТАРЫ АЙЫЛ ƟКМƟТТӨРҮН ƟНYКТҮРҮҮ
Бул макалада өлкөбүздүн актуалдуу көйгөйлөрүнүн бири болгон, жергиликтүү деңгээлдеги жергиликтүү өз алдынча башкаруу органы – айыл өкмөтү боюнча маселе каралат. Айыл өкмөттү изилдөөнүн актуалдуулугу калктын жашоо деңгээли өлкөнүн аймактарынын өнүгүүсүнөн көз каранды экендиги менен аныкталат. Авторлор жергиликтүү бюджеттин кирешелеринин негизги булактарын, салыктарды, салыктык эмес кирешелерди, ошондой эле жергиликтүү маанидеги маселелерди, баарынан мурда көпчүлүк айыл өкмөттөрдүн дотациядан чыгаруу маселесин чечүү үчүн гранттарды тартуу боюнча иш алып барган айрым айыл өкмөттөрүнүн иштерин изилдөөгө алышкан. Учурда республикада үч гана аймак өзүн-өзү камсыздайт – Бишкек шаары, Чүй облусу жана Ош шаары теңдештирүүчү гранттарды алышпайт. Учурда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жалпы санынан 18 % гана өзүн-өзү камсыздайт. Ошондой эле инвестиция, грант жана долбоорлорду тартуу менен айыл аймактарындагы жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары калкка жумуш орундарын түзө ала тургандыгы айтылды. Ошентип, жогорудагы жолдор жакырчылыкты кыскартуунун факторлорунун бири болуп калышы мүмкүн. Ошентип, жогорудагы жолдор жакырчылыкты кыскартуунун факторлорунун бири болуп калышы мүмкүн.
Ключевые слова на кыргызском языке:айыл өкмөтү; жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары; жергиликтүү бюджет; айылдык кеңеш; дотация; теңдештирүүчү гранттар; салыктар; жакырчылык; долбоорлор
DEVELOPMENT OF AIYL-OKMOTY AS ONE OF THE FACTORS IN POVERTY REDUCTION IN THE KYRGYZ REPUBLIC
This article is devoted to one of the pressing problems of our country, and more specifically the ayil-okmotү – local government body at the local level. The relevance of the study of ayil-okmotү is determined by the fact that the standard of living of the population depends on the development of the country's regions. The authors studied the main sources of local budget revenues, taxes, non-tax revenues, as well as the work of some ayil-okmotү working on attracting grants to resolve issues of local importance, first of all, the majority of ayil-okmotү of our country from subsidies. Currently, only three regions in the republic are considered self-sufficient – Bishkek, Chui oblast and Osh, which do not receive equalization grants. At the moment, out of the total number of local self-government bodies, only 18 % are self-sufficient. The authors also noted that by attracting investments, grants, projects, thereby local governments in aiyl aimags can create jobs for the population. Thus, the above paths can become one of the factors in poverty reduction.
Ключевые слова на английском языке:aiyl okmoty; local government; local budget; aiyl kenesh; subsidies; equalization grants; taxes; poverty; projects