Информационный портал
«Вестник КРСУ»

Исследуются гидрогеологические условия Сулюктинского буроугольного месторождения, являющиеся одним из главных факторов, от которого зависят особенности его освоения и который определяет технико-экономическую целесообразность освоения недр. Подземные воды в шахтах могут оказывать влияние на выемку полезных ископаемых – изменяя физико-механические свойства массива горных пород, тем самым нарушая его устойчивость, снижая его качество и объем, что препятствует осуществлению горнопроходческих работ. Поэтому с точки зрения гидрогеологических исследований правильный учет режима подземных вод необходим в качестве исходных данных для проектирования и планирования освоения угольного месторождения. На формирование геофильтрационных потоков оказывает влияние комплекс режимообразующих факторов и условий, которые определяют величину и соотношение запасов подземных вод на территории месторождения. К основным естественным условиям относятся: климат, география, геоморфология, геологическое строение, тектоника, гидрогеология, гидрология и др. Уровни влияния каждого из этих условий на формирование режима подземных вод могут быть различными и определяются конкретными условиями их проявления, что, в свою очередь, можно визуализировать в пространственно-временной цифровой гидродинамической модели.

угольное месторождение; гидрогеологические условия; режим подземных вод; цифровая гидродинамическая модель

Аны өздөштүрүүнүн өзгөчөлүктөрү көз каранды болгон жана жер казынасын өздөштүрүүнүн техникалык-экономикалык максатка ылайыктуулугун аныктаган башкы факторлордун бири болгон Сүлүктү күрөң көмүр кенинин гидрогеологиялык шарттары изилденген. Шахталардагы жер астындагы суулар пайдалуу кендерди казууга таасирин тийгизиши мүмкүн – тоо тектеринин физикалык-механикалык касиеттерин өзгөртүп, анын туруктуулугун бузуп, сапатын жана көлөмүн төмөндөтүп, тоо-кен иштерин жүргүзүүгө тоскоол болот. Ошондуктан гидрогеологиялык изилдөөлөрдүн көз карашынан алганда, жер астындагы суулардын режимин туура эсепке алуу көмүр кенин иштетүүнү долбоорлоо жана пландаштыруу үчүн баштапкы маалыматтар катары зарыл. Геофильтрациялык агымдардын пайда болушуна кендин аймагындагы жер астындагы суулардын запасынын чоңдугун жана катышын аныктоочу режимдерди түзүүчү факторлордун жана шарттардын комплекси таасир этет. Негизги табигый шарттарга: климат, география, геоморфология, геологиялык түзүлүш, тектоника, гидрогеология, гидрология ж. б. кирет. Бул шарттардын ар биринин жер астындагы суулардын режиминин калыптанышына тийгизген таасири ар кандай болушу мүмкүн жана алардын көрүнүшүнүн конкреттүү шарттары менен аныкталат, бул өз кезегинде мейкиндик-убакыт санариптик гидродинамикалык моделинде чагылдырылышы мүмкүн.

көмүр кени; гидрогеологиялык шарттар; жер астындагы суулардын режими; санариптик гидродинамикалык модели

This article is devoted to the study of the hydrogeological conditions of the Sulukta lignite deposit, which is one of the main factors on which the features of its development depend. It is important to note that quite often it is the influence of the water factor that determines the technical and economic feasibility of subsoil development. Groundwater in mines can affect the extraction of minerals - changing the physical and mechanical properties of the rock mass, thereby violating its stability, reducing its quality and volume, preventing the implementation of mining operations - worsening the working conditions of miners, as well as the operation of mining transport equipment. From the point of view of hydrogeological research, the first aspect is of interest, which directly depends on the correct consideration of the groundwater regime as initial data for the design and planning of the development of a coal deposit, and the preliminary development of engineering measures. This aspect is one of the most important characteristics of geofiltration flows, the formation of which is influenced by a complex of regime-forming factors and conditions, and first of all, natural factors and conditions that determine the magnitude and ratio of groundwater reserves in the field, the features of their location and changes in space and time makes it difficult to interpret the results of regime observations. The main natural conditions include: climate, geography, geomorphology, geological structure, tectonics, hydrogeology, hydrology, etc. The levels of influence of each of the listed natural conditions on the formation of the groundwater regime can be different and are determined by the specific conditions for their manifestation, which, in turn, , can be visualized in a spatiotemporal digital hydrodynamic model.

coal deposit; hydrogeological conditions; groundwater regime; digital hydrodynamic model