Лукьященко Ирина Евгеньевна – канд. филос. наук, доцент кафедры философии гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, Кыргызская Республика, тел.: +996-550 264540, e-mail: superfilos@mail.ru
ПРОБЛЕМА ЦЕННОСТЕЙ В СОВРЕМЕННОЙ ФИЛОСОФИИ
Рассматривается понятие «ценность», которое является источником разных точек зрения в аксиологии, ибо ценности выступают важнейшим элементом культуры человечества. Отмечается, что для создания фундаментальной основы изучения общества и культуры необходимы выявление понятия и сущности ценностей, определение жизнеспособности ценностей сегодня. Эта проблема связана с бытием культуры, ибо оно определяется имеющимися ценностями. Особенно этот вопрос обостряется во время кризисов и переходных периодов в развитии общества. Сегодня отмечаются высокая степень фрагментарности сознания, метаморфозы мировоззрения, происходят смена норм и крушение идеалов. Общество вступает в период, который характеризуется ценностным кризисом, проявляющимся в резком отторжении старых ценностей и медленном процессе становления новых. Высшие духовные ценности подменяются экономическими, политическими, псевдоценностями или их имитациями. Только в ХХ в. философы смогли достаточно полно разработать учение о ценностях и их функционировании в обществе. Различные подходы к пониманию сущности ценностей стали базой для множества направлений философской науки. Каждое из них претендует на истинность в своём понимании проблемы ценностей. В статье рассмотрены основные идеи теории ценностей у таких философов, как Перри, Лотце, Ницше, Камю, Хайдеггер, Франкл, Бодрийяр, и др.
Ключевые слова на русском языке:аксиология; ценности; духовные ценности; социальный образец; общество; культура; идеалы; нормы; образцы; реальность; знак; «массовый человек»
ЗАМАНБАП ФИЛОСОФИЯДАГЫ БААЛУУЛУКТАР МАСЕЛЕСИ
Макалада «баалуулук» түшүнүгү талкууланат. Бул аксиологиядагы ар кандай көз караштардын булагы, анткени баалуулуктар адамзат маданиятынын эң маанилүү элементи болуп саналат. Коомду жана маданиятты изилдөө үчүн фундаменталдуу негиз түзүү үчүн баалуулуктардын түшүнүгүн жана маңызын аныктоо, баалуулуктардын бүгүнкү күндө жашоого жөндөмдүүлүгүн аныктоо зарыл экендиги белгиленген. Бул көйгөй маданияттын бар болушуна байланышуу, анткени ал бар баалуулуктар менен аныкталат. Бул маселе өзгөчө кризистердин фазаларында жана коомдун өнүгүүсүндөгү өткөөл мезгилдеринде курчуйт. Бүгүнкү күндө аң-сезимдин бытыранды болушунун, дүйнө таанымынын метаморфозунун, нормалардын өзгөрүшүнүн жана идеалдардын кыйрашынын жогорку деңгээли байкалууда. Коом баалуулуктардын кризиси менен мүнөздөлгөн мезгилге кирип баратат. Бул эски баалуулуктарды кескин четке кагууда жана жаңыларын калыптандыруунун жай процессинде көрүнөт. Жогорку руханий баалуулуктар экономикалык, саясий, псевдобаалуулуктар же алардын имитациялары менен алмаштырылат. XX кылымда гана философтор баалуулуктар жөнүндөгү окууну жана алардын коомдо иштешин толугу менен иштеп чыга алышкан. Баалуулуктардын маңызын түшүнүүгө ар кандай ыкмалар, философия илиминин көптөгөн багыттары үчүн негиз болуп калды. Алардын ар бири баалуулуктар проблемасын түшүнүүдө өз ыкмаларын чындык деп эсептешет. Макалада Перри, Лотце, Ницше, Камю, Хайдеггер, Франкл, Бодрийяр жана башкалар сыяктуу философтордун баалуулуктар теориясынын негизги идеялары каралат.
Ключевые слова на кыргызском языке:аксиология; баалуулуктар; руханий баалуулуктар; социалдык үлгү; коом; маданият; идеалдар; нормалар; үлгүлөр; реалдуулук; белги; «массалык адам»
THE PROBLEM OF VALUES IN MODERN PHILOSOPHY
The article examines the concept of value. It is the source of different views in axiology, for values are the most important element of human culture. It is noted that in order to create a fundamental basis for the study of society and culture, it is necessary to identify the concept and essence of values, determine the viability of the values themselves today. This problem is connected with the existence of culture, because it is determined by existing values. This issue is especially aggravated in phases of crises and transition periods in the development of society. Today there is a high degree fragmentation of consciousness, metamorphosis of the worldview, there is a change in norms and the collapse of ideals. Society is entering period, which is characterized by a crisis of values. It manifests itself in a sharp rejection of old values and a slow process of formation of new values. The highest spiritual values are being replaced economic, political, pseudo-values or their imitations. Only in the twentieth century pphilosophers were able to fully develop the doctrine of values and their functioning in society. Various approaches to understanding of values have become the basis for the development of many areas of philosophical science. Each of them claims to be true in its understanding of the problem of values. The article examines the main ideas of the theory of values among such philosophers as Perry, Lotze, Nietzsche, Camus, Heidegger, Frankl, Baudrillard and others.
Ключевые слова на английском языке:axiology; values; spiritual values; social pattern; society; culture; ideals; norms; samples; reality; sign; “mass person”