Калыгулова Алима Джумабековна – ст. преподаватель кафедры уголовного процесса и судебной экспертизы юридического факультета Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-555 310311, e-mail: alima833 @mail.ru
К ВОПРОСУ О ГЕНЕЗИСЕ ПРОЦЕССУАЛЬНОЙ ФИГУРЫ СЛЕДСТВЕННОГО СУДЬИ КАК ГАРАНТА ВЕРХОВЕНСТВА ПРАВА В СОБЛЮДЕНИИ ПРАВ И СВОБОД ЧЕЛОВЕКА И ГРАЖДАНИНА В УГОЛОВНОМ СУДОПРОИЗВОДСТВЕ
Рассматривается вопрос о генезисе процессуальной фигуры следственного судьи как гаранта верховенства права в соблюдении прав и свобод человека и гражданина в уголовном судопроизводстве и обосновывается его место в судебной системе Кыргызской Республики. В частности, в ней говорится, что судебный контроль на досудебном производстве осуществляется следственным судьей. В статье раскрывается сущность судебного контроля, осуществляемого следственным судьей и его место в системе уголовного судопроизводства. Установлено, что судебный контроль – самостоятельная функция судебной власти. В связи с этим внесено предложение о внесении дополнения в часть 1 статьи 93 Конституции Кыргызской Республики в следующей редакции: “Правосудие в Кыргызской Республике осуществляется только судом. Судебный контроль в досудебном производстве осуществляется следственным судьей”.
Keywords in Russian:следственный судья; судебный контроль; досудебное производство; принцип равноправия и состязательности сторон
ЖАЗЫК СОТ ӨНДҮРҮШҮНДӨ АДАМДЫН ЖАНА ЖАРАНДЫН УКУКТАРЫ МЕНЕН ЭРКИНДИКТЕРИНЕ КАРАТА МЫЙЗАМДУУЛУКТУН КЕПИЛДИГИ КАТАРЫ ТЕРГӨӨ СОТУНУН ПРОЦЕССУАЛДЫК ФИГУРАСЫНЫН ГЕНЕЗИСИ ЖӨНҮНДӨ МАСЕЛЕ
Макалада жазык сот өндүрүшүндө адамдын жана жарандын укуктары менен эркиндиктерине карата мыйзамдуулуктун кепилдиги катары тергөө сотунун процессуалдык фигурасынын генезиси жөнүндө маселе каралат жана анын Кыргыз Республикасынын сот системасындагы орду негизделет. Тактап айтканда, сотко чейинки процессте соттук көзөмөлдү тергөө соту жүргүзөт деп айтылат. Макалада тергөө соту ишке ашыра турган соттук көзөмөлдүн маңызы жана анын жазык сот адилеттиги системасындагы орду чагылдырылган. Соттук көзөмөл сот бийлигинин өз алдынча көзкарандысыз функциясы экендиги белгиленди. Ушуга байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 93-беренесинин 1-бөлүгүн төмөнкү редакцияда толуктоо тууралуу сунуш киргизилди: “Кыргыз Республикасында сот адилеттиги сот тарабынан гана жүзөгө ашырылат. Сотко чейинки өндүрүштө соттук көзөмөл тергөө соту тарабынан ишке ашырылат.”.
Keywords in Kyrgyz:төргөөчү судья; соттук көзөмөл; сотко чейинки өндүрүш; тараптардын тең укуктуулук жана атаандаштык принциби
ON THE GENESIS OF THE PROCEDURAL FIGURE OF AN INVESTIGATING JUDGE AS A GUARANTOR OF THE RULE OF LAW IN RESPECT OF HUMAN AND CIVIL RIGHTS AND FREEDOMS IN CRIMINAL PROCEEDINGS
The article is devoted to the issue of the genesis of the procedural figure of an investigating judge as a guarantor of the rule of law in respect of human, civil rights and freedom in criminal proceedings and substantiates its place in the judicial system of the Kyrgyz Republic. In particular, it says that judicial control in pre-trial proceedings is carried out by an investigating judge. The article reveals the essence of judicial control exercised by the investigating judge and its place in the system of criminal justice. It has been established that judicial control is an independent function of the judiciary. In this regard, a proposal was made to amend Part 1, Article 93 of the Constitution of the Kyrgyz Republic, in the following version: “Justice in the Kyrgyz Republic is administered only by the court. Judicial control in pre-trial proceedings is carried out by the investigating judge”.
Keywords in English:investigative judge; judicial control; pre-trial proceedings; the principle of equality and competition of the parties