Арстанбеков Медербек Маматжанович – преподаватель кафедры патологии Международной высшей школы медицины, тел.: +996-709 110472, e-mail: arstanbekov72@inbox.ru
Тухватшин Рустам Романович – д-р мед. наук, профессор, зав. кафедрой патологической физиологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-772 265887, e-mail: rtuhvatshin@gmail.com
СОСТОЯНИЕ ЦЕНТРАЛЬНОЙ НЕРВНОЙ СИСТЕМЫ У ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНЫХ ЖИВОТНЫХ ПРИ УПОТРЕБЛЕНИИ ЭНЕРГЕТИЧЕСКИХ НАПИТКОВ НА ФОНЕ ГИПОКСИЧЕСКОЙ НАГРУЗКИ
В последнее время наблюдается широкое употребление энергетических напитков, в рекламе которых постулируется их способность «заряжать» человека энергией. Для жителей Кыргызстана эта проблема связана с тем, что значительная часть населения проживает в средне- и высокогорной зоне, где жители подвергаются гипоксии и, соответственно, у них развивается гипоэргоз. Изучается влияние энергетического напитка на поведенческие реакции у животных на фоне тренировки в климатической гипобарической камере. Для оценки состояния центральной нервной системы был использован метод «открытое поле». Исследования, проведенные на белых лабораторных крысах с дачей энергетических напитков на фоне барокамерной тренировки, показали изменения со стороны центральной нервной системы. Через неделю после 4-месячного приема энергетического напитка происходило усиление двигательной и эмоциональной активности с угнетением через две недели. Дополнительное действие барокамерной тренировки после первой недели четырехмесячного приема энергетического напитка достоверно не влияло на поведенческие реакции, после второй недели развивалась картина абстиненции и дизадаптивные реакции в поведении животных.
Keywords in Russian:белые лабораторные крысы; энергетический напиток; гипобарическая гипоксия; метод «открытое поле»
ГИПОКСИЯЛЫК ЖҮКТҮН ФОНУНДА ЭНЕРГЕТИКАЛЫК СУУСУНДУКТАРДЫ КОЛДОНУУДА ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫК ЖАНЫБАРЛАРДЫН БОРБОРДУК НЕРВ СИСТЕМАСЫНЫН АБАЛЫ
Акыркы убактарда энергетикалык суусундуктарды кеңири колдонуу байкалууда, алардын жарнамасында адамды энергия менен кубаттандыруу жөндөмдүүлүгү тууралуу айтылат. Кыргызстандын жашоочулары үчүн бул көйгөй калктын олуттуу бөлүгү орто жана бийик тоолуу зонада жашагандыгына байланыштуу, ал жерде жашоочулар гипоксияга дуушар болушат жана ошого жараша аларда гипоэргоз пайда болот. Климаттык гипобарикалык камерада машыгуу учурунда жаныбарлардын жүрүм-турум реакцияларына энергетикалык суусундуктун таасири изилденген. Борбордук нерв системасынын абалын баалоо үчүн «ачык талаа» ыкмасы колдонулган. Лабораториялык ак келемиштерге басым камерасында машыгуунун фонунда энергетикалык суусундуктар менен жүргүзүлгөн изилдөөлөр борбордук нерв системасындагы өзгөрүүлөрдү көрсөттү. Энергетикалык суусундукту 4 ай ичкенден бир жума өткөндөн кийин, кыймыл-аракет жана эмоционалдык активдүүлүк жогорулап, эки жумадан кийин депрессия пайда болду. Төрт ай энергетикалык суусундукту кабыл алуунун биринчи жумасынан кийин басым камерасында машыгуунун кошумча иш-аракети жүрүм-турумдук реакцияларга олуттуу таасир эткен жок, экинчи жумадан кийин жаныбарлардын жүрүм-турумунда абстиненттүү жана дизадаптивдик реакциялар калыптанган.
Keywords in Kyrgyz:ак лабораториялык келемиштер; энергетикалык суусундук; гипобарикалык гипоксия; «ачык талаа» ыкмасы
THE STATE OF THE CENTRAL NERVOUS SYSTEM IN EXPERIMENTAL ANIMALS WHEN CONSUMPTION ENERGY DRINKS AGAINST THE BACKGROUND OF HYPOXIC LOAD
Recently, there has been a widespread use of energy drinks, the advertising of which postulates their ability to "charge" a person with energy. For residents of Kyrgyzstan, this problem is due to the fact that a significant part of the population lives in the middle and high mountain zone, where residents are exposed to hypoxia and, accordingly, they develop hypoergosis. To study the effect of an energy drink on behavioral reactions in animals during training in a climatic hypobaric chamber. The "open field" method was used to assess the state of the central nervous system. Studies conducted on white laboratory rats with energy drinks given against the background of pressure chamber training showed changes in the central nervous system. A week after the 4-month intake of the energy drink, there was an increase in motor and emotional activity, with depression after two weeks. The additional effect of pressure chamber training after the first week of four-month intake of an energy drink did not significantly affect behavioral responses, after the second week, a pattern of withdrawal and disadaptive reactions in the behavior of animals developed.
Keywords in English:white laboratory rats; energy drink; hypobaric hypoxia; open field method