Мухтаренко Светлана Юрьевна – канд. мед. наук, с.н.с. отделения коронарной болезни сердца Национального центра кардиологии и терапии им. М.М. Миррахимова, тел.: +996-552 661969, e-mail: muhtarenko@yandex.ru
Мураталиев Тулкун Мураталиевич – д-р мед. наук, профессор кафедры терапии № 2 КРСУ, зав. отделением коронарной болезни сердца Национального центра кардиологии и терапии им. М.М. Миррахимова, тел.: +996-555 740541, e-mail: murataliev@mail.ru
Джишамбаев Эрнест Джумакадырович – д-р мед. наук, профессор, зам. директора по научной работе Национального центра кардиологии и терапии им. М.М. Миррахимова, тел.: +996-555 644717, e-mail: nrs2009@mail.ru
Раджапова Зульфия Тулкуновна – канд. мед. наук, доцент кафедры терапии № 2 КРСУ, тел.: +996-559 344660, e-mail: mztzmr@gmail.com
Жанышбекова Нурпейил Жанышбековна – м.н.с. отделения коронарной болезни сердца Национального центра кардиологии и терапии им. М.М. Миррахимова, тел.: +996-554 241290, e-mail: nurpeyil90@mail.ru
УРОВЕНЬ ДЕПРЕССИИ И САМООЦЕНКА ГОТОВНОСТИ К ПРИВЕРЖЕННОСТИ МЕДИКАМЕНТОЗНОЙ И НЕМЕДИКАМЕНТОЗНОЙ ТЕРАПИИ БОЛЬНЫХ КОРОНАРНОЙ БОЛЕЗНЬЮ СЕРДЦА
Представлены результаты изучения распространенности и выраженности депрессии и особенности самооценки приверженности медикаментозной и немедикаментозной терапии у больных коронарной болезнью сердца (КБС). Обследовано 135 больных коронарной болезнью сердца. Всем больным диагноз КБС был подтвержден селективной коронароангиографией. Уровень депрессии исследовался с использованием шкалы депрессии Бека (BDI). Готовность (самооценку комплаенса) к выполнению медикаментозных и немедикаментозных рекомендаций больного анализировали по данным визуальной аналоговой шкалы (VAS). Математическую обработку результатов проводили с использованием программ Excel и STATISTICA 6.0. Результаты представлены в виде среднего значения (М) и стандартного отклонения (SD). Для статистического анализа количественных показателей использовали параметрический критерий Стьюдента, для качественных показателей – критерий χ2 или точный критерий Фишера. Для изучения взаимосвязи между качественными переменными были составлены таблицы сопряженности 2 × 2, рассчитан χ2, определен относительный риск (ОР) и 95% доверительный интервал (ДИ) для ОР. Различие в показателях между группами считали статистически значимыми при р < 0,05. По данным обследования, шкалой BDI отмечается довольно высокая частота встречаемости легкой (47,31 %) и выраженной (33,33 %) степеней депрессии у больных КБС. Результаты анализа с использованием шкалы VAS не отражают истинную картину готовности к приверженности терапии у подавляющего большинства обследованных больных КБС, а свидетельствуют о стремлении при обследовании к созданию социально одобряемого адаптационного образа «Я» в ситуации болезни.
Keywords in Russian:коронарная болезнь сердца; депрессия; приверженность; самооценка
ЖҮРӨКТҮН КОРОНАРДЫК ООРУСУ МЕНЕН ООРУГАН БЕЙТАПТАРДЫН ДЕПРЕССИЯСЫНЫН ДЕҢГЭЭЛИ ЖАНА ДАРЫ-ДАРМЕК МЕНЕН ЖАНА ДАРМЕКСИЗ ДАРЫЛООГО ДАЯРДЫГЫН ӨЗҮН-ӨЗҮ БААЛООСУ
Бул макалада жүрөктүн коронардык оорусу менен ооруган бейтаптардын депрессиясынын таркалышын жана дааналыгын, ошондой эле дары-дармек менен жана дары-дармексиз дарыланууну карманууда өзү-өзү баалоонун өзгөчөлүктөрүн изилдөөнүн жыйынтыктары көрсөтүлдү. Жүрөктүн коронардык оорусу менен ооруган 135 оо-
рулуу изилдөөгө алынды. Бардык оорулуулардын жүрөктүн коронардык оорусу селективдүү диагнозу коронароангиография менен тастыкталды. Бектин (BDI) шкаласын пайдалануу менен депрессиянын деңгээли изилденди. Оорулуунун дары-дармек менен жана дары-дармексиз сунуштарды аткарууга даярдыгы (өзүн-өзү баалоосу) ви-
зуалдык анологдук шкаланын (VAS) маалыматтарынын жардамы менен талдоого алышты. Изилдөөнүн жыйынтыгын математикалык иштеп чыгуу Excel жана STATISTICA 6.0. программаларынын жардамы менен жүргүзүлдү. Жыйынтыктар орточо мааниде (М) жана стандарттуу айырма (SD) түрүндө алынды. Сандык көрсөткүчтөргө статистикалык талдоо жүргүзүү үчүн Стьюденттин паораметрлик критерийлери, сапаттуу көрсөткүчтөр үчүн χ2 критерийи же Фишердин так критерийи пайдаланылды. Сапаттык өзгөрмөлөрдүн ортосундагы өз ара байланышты изилдөө үчүн 2 × 2 байланыш таблицасы түзүлдү, χ2 эсептелип чыкты, салыштырмалуу тобокелдик жана салыштырмалуу тобокелдик үчүн 95 % ишеним интервалы аныкталды. Топтор арасындагы көрсөткүчтөрдөгү айырма р < 0,05 болгондо стаитикалык маанилүү деп эсептешти. Изилдөөнүн маалыматтары боюнча BDI шкаласы менен жүрөктүн коронардык оорусу менен ооруган бейтаптардын депрессиясынын жеңил (47,31 %) жанадаана байкалган (33,33 %) денгээлдери көп кездеше тургандыгы белгиленди. VAS шкаласын пайдалануу менен жүргүзүлгөн талдоонун жыйынтыктары жүрөктүн коронардык оорусу менен ооруган бейтаптардын көпчүлүгүнүн дарыланууга даяр экендигинин чыныгы көрүнүшүн чагылдырбайт, ооруган кырдаалда изилдөө жүргүзгөндө социалдык жактан колдоого алынган «Мен» деген адаптациялык образды түзүүгө умтулгандык тууралуу мүнөздөйт.
жүрөктүн коронардык оорусу; депрессия; кармангандык; өзүн-өзү баалоо
DEPRESSION LEVEL AND SELF-ASSESSMENT OF READINESS FOR ADHERENCE TO PHARMACOLOGICAL AND NON-PHARMACOLOGICAL TREATMENT OF PATIENTS WITH CORONARY HEART DISEASE
The results of the study on prevalence and severity of depression and the characteristics of self-esteem of adherence pharmacological and non-pharmacological therapy in patients with coronary heart disease (CHD) are presented. 135 patients with coronary heart disease were examined. In all patients, the diagnosis of coronary heart disease (CHD) was
confirmed by coronary angiography. Depression was investigated using Beck Depression Scale (BDI). Willingness (selfassessment of compliance) to implement the patient's pharmacological and non-pharmacological recommendations was analyzed according to the visual analogue scale (VAS). Mathematical processing of the results was performed
using Excel and STATISTICA 6.0. The results are presented as mean (M) and standard deviation (SD). For statistical analysis of quantitative indicators used parametric Student's criterion, for qualitative indicators - criterion χ2 or Fisher's exact test. To study the relationship between qualitative variables, 2 x 2 contingency tables were compiled, χ2 was
calculated, relative risk (RR) and 95 % confidence interval (CI) for RR were determined. Differences between groups were considered statistically significant at p < 0.05. According to the survey, the BDI scale shows a rather high incidence of mild (47,31 %) and severe (33,33 %) degrees of depression in patients with CHD. The results of the analysis using
the VAS scale do not reflect the true situation of preparedness for adherence to therapy in the vast majority of the examined patients with CHD, but point to the tendency, during the examination, to create a socially approved adaptive image of “Me” in a disease situation.
coronary heart disease; depression; adherence; self-assessment