Тургунбаева Айгерим Стамбековна – аспирант кафедры история и культурологии КРСУ, тел.: +996-553 257565, e-mail: turgunbaeva.aigi@gmail.com
СОЦИАЛЬНО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ ЖИЗНЬ КЫРГЫЗОВ В XIX ВЕКЕ В ИССЛЕДОВАНИЯХ Н.А. АРИСТОВА
Исследуется научное значение трудов Н.А. Аристова о социально-политической жизни кыргызов второй половины XVIII – XIX в. В них анализируется международное значение присоединения Средней Азии к России, дается характеристика экономических и социально-политических взаимоотношений народов региона. Исследования
Н.А. Аристова, отраженные в работе “Усуни и кыргызы, или кара-кыргызы”, проливают свет на многие важные вехи в истории кыргызов, народов Средней Азии. В настоящее время одним из важных моментов в развитии исторической науки Кыргызстана является включение в научный оборот новых методов обработки доселе мало изученных трудов Аристова, а также введение в историю новых факторов, повлиявших на развитие историографии Средней Азии.
история; историография; этнос; исследование; востоковедение; родоплеменная структура; кыргызы; экспансия; Кокандское ханство; Российская империя.
КЫРГЫЗДАРДЫН XIX КЫЛЫМДАГЫ СОЦИАЛДЫК-САЯСИЙ ЖАШООСУ Н.А. АРИСТОВДУН ИЗИЛДӨӨЛӨРҮНДӨ
Бул макалада кыргыздардын XVIII кылымдын экинчи жарымындагы жана XIX кылымдагы социалдык-саясий жашоосу тууралуу Н.А. Аристовдун эмгектеринин илимий мааниси изилдөөгө алынган. Бул эмгектерде Орто Азиянын Россияга кошулуусунун эл аралык мааниси талдоого алынып, региондогу элдердин экономикалык жана социалдык-саясий өз ара мамилелерине мүнөздөмө берилет. Аристовдун изилдөөлөрү Орто Азия элдеринин, кыргыздардын тарыxындагы көптөгөн маанилүү учурларды ачыкка чыгарган. Азыркы учурда Кыргызстанда тарыx илиминин өнүгүшүндөгү маанилүү учурлардын бири Аристовдун аз изилденген илимий эмгектерин иштеп чыгуунун жаңы методдорун илимий өндүрүшкө киргизүү, ошондой эле Орто Азиянын тарых таануу илиминин өнүгүшүнө таасирин тийгизүүчү жаңы факторлорду тарыхка киргизүү болуп эсептелет.
Keywords in Kyrgyz:тарых; тарых таануу; этнос; изилдѳѳ; чыгыш таануу; уруучулук түзүлүш; кыргыздар; экспансия; Кокон хандыгы; Россия империясы.
SOCIAL AND POLITICAL LIFE OF THE KYRGYZ IN THE 19th CENTURY IN N.A. ARISTOV’S STUDIES
The scientific significance of N.A. Aristov’s works on the social and political life of the Kyrgyz of the second half of the 18–19th centuries is studied. In them the international significance of Central Asia’s accession to Russia is analyzed, characteristic of economic and socio-political relationship between the peoples of the region is given. Aristov’s researches reflected in “Usuni and Kyrgyz or a Kyrgyz penalty”, shed light on many important milestones in the history of the Kyrgyz, the people of Central Asia. Currently, one of the important moments in the development of historical science of Kyrgyzstan is the inclusion in the scientific circulation of new methods of processing hitherto little studied works of Aristov and also introduction to history of the new factors which influenced development in the historiography of Central Asia.
Keywords in English:history; historiography; ethnos; research; oriental studies; tribal name; Kyrgyz; expansion; Kokand Khanate; Russian Empire.