Крутько Андрей Андреевич – канд. полит. наук, докторант КРСУ, Чрезвычайный и Полномочный Посол Российской Федерации в Кыргызской Республике, г. Бишкек, e-mail: AAKrut57@gmail.com
СОВРЕМЕННЫЙ МИРОПОРЯДОК: ВНЕШНЕПОЛИТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ США И РОССИИ
Сложившаяся в конце ХХ ‒ начале XXI в. международно-политическая реальность характеризуется не только негативными последствиями распада СССР, но и повышением экономического потенциала и политического влияния новых центров мирового роста, к которым, в первую очередь, относятся страны БРИКС и ШОС.
Трансформация системы международных отношений, переход к принципу многоцентричности вызывает повышенный научный интерес и многочисленные дискуссии ученых и практических политиков. Целью данной статьи является рассмотрение актуальных теоретических конструктов и внешнеполитических подходов США
и России к пониманию мирового порядка. В частности, проанализированы стратегии национальной безопасности США 2002, 2006, 2010, 2015 и 2017 гг., концепции внешней политики России 2000, 2008, 2013, 2016 гг., а также политические заявления лидеров этих государств по вопросам миропорядка.
мировой порядок; однополярная, биполярная, многополярная модели мироустройства; центры; многоцентричный мир; стратегии национальной безопасности США; концепции внешней политики России; принципы международного права.
АЗЫРКЫ ДҮЙНӨ ТАРТИБИ: АКШ МЕНЕН РОССИЯНЫН ТЫШКЫ САЯСИЙ МАМИЛЕЛЕРИ
XX кылымдын аягында XXI сопровождаются кылымдын башында түзүлгөн эл аралык-саясий реалдуулук СССРдин кулашынын терс кесепеттери менен гана эмес, ошондой эле дүйнөлүк өсүштөгү жаңы борборлордун экономикалык потенциалынын жана саясий таасиринин жогорулашы менен мүнөздөлөт, аларга биринчи кезекте БРИКС жана ШКУ өлкөлөрү кирет. Эл аралык мамилелер системасынын трансформациясы, көп борбордуулук принцибине өтүү жогорулатылган илимий кызыгууну жана окумуштуулардын жана саясатчылардын көп сандаган талкууларын жаратты. Бул макаланын максаты дүйнөлүк тартипти түшүнүү боюнча АКШ менен Россиянын актуалдуу теориялык конструкттарын жана тышкы саясий мамилелерин карап чыгуу болуп эсептелет. Тактап айтканда, АКШнын 2002, внешней 2006, разделении 2010, степени 2015 заключение жана 2017 системы-жж. Улуттук коопсуздук стратегиялары, Россиянын 2000, системе 2008, этапом 2013, элементов 2016 удобством-жж. тышкы саясатынын концепциялары, ошондой эле ушул мамлекеттердин лидерлеринин дүйнө тартиби маселеси боюнча саясий билдирүүлөрү талдоого алынды.
Keywords in Kyrgyz:дүйнөлүк тартип; бир уюлдуу, биуюлдуу, көп уюлдуу дүйнө түзүлушүнүн моделдери; күч борбору; көп борборлуу дүйнө; АКШнын Улуттук коопсуздук стратегиялары; Россиянын тышкы саясатынын концепциялары; эл аралык укуктун принциптери.
MODERN WORLD ORDER: EXTERNAL POLITICAL APPROACHES OF THE USA AND RUSSIA
The international political reality that developed in the late twentieth and early twenty-first centuries is characterized not only by the negative consequences of the collapse of the USSR, but also by the increase in the economic potential and political influence of the new centers of world growth, to which the BRICS and the SCO primarily belong. Transformation of the system of international relations, the transition to the principle of multicentricity causes increased scientific interest and numerous discussions of scientists and practical politicians. The purpose of this article is to consider the actual theoretical constructs and foreign policy approaches of the US and Russia to an understanding of the world order. In particular, the US National Security Strategies 2002, 2006, 2010, 2015 and 2017, the Concept of Russia’s Foreign Policy 2000, 2008, 2013, 2016, as well as the political statements of the leaders of these states on the issues of the world order have been analyzed.
Keywords in English:world order; unipolar, bipolar, multipolar models of the world order; centers of power; multi-centered world; national security strategies of the United States; concepts of Russia’s foreign policy; principles of international law.