Мукимов Рустам Саматович – д-р архитектуры, академик, профессор кафедры «Архитектура и дизайн» Таджикского технического университета им. М.С. Осими, г. Душанбе, тел.: +992-907 771802, е-mail: mukimovr@mail.ru
Шерматов Музафар Умурзакович – канд. архитектуры, доцент кафедры «Архитектура и дизайн» Таджикского технического университета им. М.С. Осими, г. Душанбе, тел.: +992-919 009594, е-mail: muzafar.sher@mail.ru
Джурахонов Сироджиддин Шамсуллоевич – соискатель кафедры «Архитектура и дизайн» Таджикского технического университета им. М.С. Осими, г. Душанбе, тел.: +992-918 687263, е-mail: artcollej-m.olimov@mail.ru
ТРАДИЦИИ ОРГАНИЗАЦИИ ВНУТРЕННОГО ПРОСТРАНСТВА ЖИЛИЩ В НАРОДНОМ ЗОДЧЕСТВЕ ТАДЖИКИСТАНА
Рассматриваются вопросы художественного и декоративно-прикладного оформления традиционного народного жилища Таджикистана. Выявлены характерные особенности и традиции организации внутреннего убранства жилого дома, в котором за многие годы сложились свои традиции и приемы. Орнаментальное искусство в жилых интерьерах — дань безвозвратно ушедшим временам. Чтобы правильно понять и оценить это искусство, необходимо соотнести изучение декора с той исторической эпохой, в которую он был создан и которую отражал. Важной и наиболее актуальной сегодня является попытка сочетать преемственность традиций и современность, органически собрать воедино архитектуру и декор, способствовать возникновению и ускоренному становлению новых направлений на пути поиска национального своеобразия в архитектурно-пространственной среде жилища в Таджикистане.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:интерьер; декоративная резьба; живопись; отделка; резьба по ганчу.
ТАЖИКИСТАНДЫН УЛУТТУК КОЛ ӨНӨРЧҮЛУГҮНДӨ ТУРАК-ЖАЙДЫН ИЧКИ МЕЙКИНДИГИН УЮШТУРУУ САЛТЫ
Тажикистандын салттуу улуттук турак-жайын көркөм-колдонмо өнөрчүлүгү менен жасалгалоо маселеси каралат. Турак-жайдын ичин жасалгалоонун мүнөздүү өзгөчөлүктөрү жана салттуу көрүнүштөрү аныкталды. Интерьерлерге оюу түшүрүү өнөрү – кайрылгыс кеткен мезгилге болгон урмат. Бул өнөрдү туура түшунүү жана баалоо үчүн ушул өнөр жаралган тарыхый доорду жана ошол тарыхый доорду чагылдырган жасалгаларды изилдеп чыгуу керек. Бүгүнкү күндүн маанилүү жана актуалдуу маселеси салттардын уланышы менен азыркы заманды шайкеш келтирүүгө аракет кылуу, архитектураны жана жасалгаларды бирдикте кароо, Тажикистандагы архитектуралык-мейкиндик чөйрөсүндө улуттук өзгөчөлүктөрдү издөө жолунда жаңы багыттардын келип чыгышына жана алардын тез арада бутуна турушуна түрткү берүү болуп эсептелет.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:ички жасалга; көркөм оюулар; живопись; жасалгалоо; ганч материалына оюу түшүрүү.
TRADITIONS OF ORGANIZATION OF THE INTERNAL SPACES OF HOUSINGS IN THE PEOPLE'S ARCHITECTURE OF TAJIKISTAN
The article deals with the issues of artistic and decorative-applied design of traditional folk dwelling of Tajikistan. The characteristic features and traditions of the organization of the interior decoration of an apartment house, in which for many years their traditions and methods have been formed, are revealed. Ornamental art in residential interiors — a tribute irrevocably gone by the times. To correctly understand and appreciate this art, it is necessary to correlate the study of the decor with the historical epoch in which it was created and which it reflected. The most important and most relevant today is the attempt to combine the continuity of traditions and modernity, organically to bring together architecture and decor, to promote the emergence and accelerated development of new directions in the search for national identity in the architectural and spatial environment of housing in Tajikistan.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:interior; decorative carving; painting; decoration; ganch painting.