«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассмотрены вопросы деятельности органов милиции Кыргызстана по борьбе с экономическими правонарушениями. Особое внимание уделяется вопросу изучения социальных корней экономической преступности и методам борьбы с ней. По материалам Центрального государственного архива Кыргызской Республики и архива
МВД КР изучены вопросы борьбы с экономическими преступлениями с самого начала существования Советского государства и прослежены основные направления этого процесса до 90-х гг. XX в. В статье отмечается, что охрана экономических интересов была изначально определена как одна из центральных задач органов милиции, а в дальнейшем эта позиция была неоднократно подтверждена. Также рассказывается о том, как менялись состав и участники преступлений в сфере экономики в зависимости от исторических процессов, проходящих в стране. Например, как ошибки, совершенные во время коллективизации, вызвали сопротивление народных масс и спровоцировали массовый убой скота, как хищения и кражи государственного имущества становились формой экономической борьбы против советского режима. Далее рассказывается о том, как необходимость увеличить ответственность милиции в борьбе с экономическими преступлениями привела к появлению специальных отделов по борьбе со спекуляцией и хищениями (ОБХСС), и о деятельности этих отделов во время Великой Отечественной войны, когда остро встал вопрос о хищении карточек, а также в послевоенные годы, когда внимание было уделено борьбе со спекуляцией. Изменения, происходившие в обществе, приводили к тому, что экономические преступления также трансформировались, соответственно модифицировались и государственные органы, призванные бороться с ними.

Кыргызстан; милиция; борьба; экономические преступления; хищение государственного и общественного имущества; коррупция

Бул макалада Кыргызстандын милиция органдарынын экономикалык кылмыштуулук менен күрөшүү боюнча ишмердиги каралат. Экономикалык кылмыштуулуктун социалдык көрөңгөсүнө жана аны менен күрөшүү ыкмаларына өзгөчө көңүл бурулат. Кыргыз Республикасынын Борбордук мамлекеттик архивинин жана Кыргыз Республикасынын ички иштер министрлигинин архивинин материалдары боюнча экономикалык кылмыштар менен күрөшүү маселеси Совет мамлекети түзүлгөн мезгилден тартып изилдөөгө алынды жана XX кылымдын 90-жылдарына чейинки бул процесстин негизги багыттарына сереп салынды. Макалада мамлекеттин экономикалык кызыкчылыктарын коргоо башынан эле милиция органдарынын негизги милдеттеринин бири экендиги белгиленди, андан ары бул позиция бир нече жолу тастыкталган. Ошондой эле макалада өлкөдө болуп жаткан тарыхый процесстерден улам экономика жаатындагы кылмыш курамы жана анын катышуучулары өзгөргөндүгү
тууралуу да айтылат. Мисалы, коллективдештирүү мезгилиндеги кетирилген кемчиликтер эл массасынын каршылык көрсөтүүсүнө алып келген жана малды массалык түрдө жок кылууну козуткан иш-аракетер жүргөн, мамлекеттик мүлктү талап-тоноо жана уурдоо советтик режимге каршы экономикалык күрөштүн бир формасы болуп калган. Макалада андан ары экономикалык кылмыштар менен күрөшүүдө милициянын жоопкерчилигин жогорулатуу зарылдыгы спекуляция жана талап-тоноо менен күрөшүү боюнча атайын бөлүмдөрдүн пайда болушуна алып келгендиги тууралуу айтылат. Улуу Ата Мекендик согуш мезгилинде карточкаларды талап-тоноо маселеси курч турганда, ошондой эле согуштан кийинки жылдары спекуляция менен күрөшүүгө өзгөчө көңүл бурулганда аталган бөлүмдөрдү нишмердиги тууралуу да айтылат. Коомдогу болуп жаткан өзгөрүүлөр экономикалык кылмыштардын да өзгөрүшүнө алып келди, ага ылайык аны менен күрөшүүчү органдар да өзгөрүүгө дуушар болду.

Кыргызстан; милиция; күрөш; экономикалык кылмыш; мамлекеттик жана коомдук мүлктү талап тоноо; коррупция

The paper discusses the activities of the police of Kyrgyzstan in the fight against economic offenses. Particular attention is paid to the study of the social roots of economic crime and methods to combat it. Based on the materials of the Central State Archive of the Kyrgyz Republic and the archive of the Ministry of Internal Affairs of the Kyrgyz Republic, the issues of combating economic crimes from the very beginning of the existence of the Soviet state were studied and the main directions of this process to the 90s were traced. XX century. The article notes that the protection of economic interests was initially defined as one of the central tasks of the police, and in the future this position was repeatedly confirmed. It also tells about how the composition and participants of crimes in the economic sphere have changed depending on the historical processes taking place in the country. For example, how mistakes made during collectivization provoked resistance of the masses and provoked mass slaughter of cattle, as embezzlement and theft of state property, became a form of economic struggle against the Soviet regime. The following describes how the need to increase police responsibility in the fight against economic crime led to the emergence of special departments to combat speculation and theft (OBHSS), and the activities of these departments during the Great Patriotic War, when the issue of card theft arose, and also in the post-war years, when attention was paid to the fight against speculation. The changes that took place in society led to the fact that economic crimes also transformed, respectively, and government agencies were called to combat them.

Kyrgyzstan; police; fighting; economic crimes; embezzlement of state and public property; corruption