«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Проблемы изучения повседневной жизни населения в последнее время становятся особенно актуальными, так как в исторической науке возрастает интерес к человеку как к главному действующему лицу истории. Актуальной проблемой является исследование “женской истории”, которая наиболее ярко проявилась в жизни женщин Кыргызстана. Цель статьи – рассмотреть огромные изменения социокультурного облика женщин, их повседневной жизни в период 20–30-х гг. ХХ века, когда весь уклад жизни народа претерпел коренную перестройку. Темным и бесправным было прошлое кыргызской женщины. Существовавшие издавна обычаи, связанные с уплатой калыма, многоженством, выдачей замуж малолетних, умыканием невест, передачей женщины по наследству, а также тяжелый физический труд делали безрадостной женскую судьбу. Многочисленные ежедневные обязанности, необходимость вести хозяйство, угождать мужу, растить детей замыкали ее в узких рамках семьи. После Октябрьской революции произошли коренные модернизационные процессы в обществе, были приняты новые законы советской власти, проводились мероприятия с учетом особенностей вековых традиций Востока, направленные на раскрепощение женщин. Индустриализация, коллективизация, культурная революция коренным образом изменили повседневную жизнь кыргызских женщин.

история Кыргызстана; модернизация повседневной жизни; трансформация быта кыргызских женщин; женская повседневность; женщина; уклад; быт народа; трансформация; общество

Акыркы мезгилде калктын күнүмдүк турмушун изилдөө көйгөйлөрү өзгөчө актуалдуу болуп калды, анткени тарых илиминде тарыхтын башкы каарманы катары адамга болгон кызыгуу күчөп баратат. Аялдардын тарыхын изилдөө актуалдуу маселе болуп саналат, ал Кыргызстандагы аялдардын жашоосунда айкын көрүнүп турат. Макаланын максаты – элдин жашоосу толугу менен кайра куруудан өткөн ХХ кылымдын 20–30-жылдарындагы аялдардын социалдык-маданий келбетиндеги, күнүмдүк жашоосундагы зор өзгөрүүлөрдү карап чыгуу болуп эсептелет. Кыргыз аялынын өткөн тарыхы караңгы жана укуксуз болгон. Калың төлөөгө, көп аялдуулукка, жашы жете электерге үйлөнүүгө, кыз ала качууга, аялды мурас аркылуу өткөрүп берүүгө, ошондой эле оор физикалык эмгекке байланыштуу илгертен бери келе жаткан үрп-адаттар аялдын тагдырын оорлоткон. Көптөгөн күнүмдүк милдеттер, үй чарбасын башкаруу, күйөөсүн кубандыруу, балдарды тарбиялоо, аны үй-бүлөнүн тар чөйрөсүнөн сыртка чыгарган эмес. Октябрь революциясынан кийин коомдо түп тамырынан бери модернизациялоо процесстери жүрүп, Совет бийлигинин жаңы мыйзамдары кабыл алынып, Чыгыштын кылымдардан берки салттарынын өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен, аялдардын эркиндикке чыгуусуна багытталган иш-чаралар жүргүзүлдү. Индустриялаштыруу, коллективдештирүү жана маданий революция кыргыз аялдарынын күнүмдүк жашоосун түп-тамырынан бери өзгөрттү.

Кыргызстандын тарыхы; күнүмдүк турмушту модернизациялоо; кыргыз аялдарынын турмуштиричилигин трансформациялоо; аялдардын күнүмдүк турмушу; аял; үрп-адат; элдин турмуш-тиричилиги; трансформация; коом

The problems of studying the daily life of the population have recently become particularly relevant, as in historical science there is an increasing interest in man as the main actor in history. An urgent problem is the study of "women's history", which is most clearly manifested in the lives of women in Kyrgyzstan. The purpose of the article is to examine the huge changes in the socio-cultural appearance of women and their daily life during the 20-30s of the twentieth century, when the entire way of life of the people underwent a radical restructuring. The Kyrgyz woman's past was dark and disenfranchised. Long-standing kalym, polygamy, marriage of minors, abduction, transfer of women by inheritance, hard physical labor-made women's fate bleak. Her daily routine of running a household, pleasing her husband, and raising children kept her within the narrow confines of the family. Thus, the October revolution caused radical modernization processes in society, new laws of the Soviet government, as well as many events held taking into account the features of the age-old traditions of the East, were aimed at the emancipation of women. Industrialization, collectivization, and the cultural revolution have radically transformed the daily lives of Kyrgyz women.

history of Kyrgyzstan; modernization of everyday life; transformation of everyday life of Kyrgyz women; women's everyday life; woman; way of life; the life of the people; transformation; society