Мусуралиева Дильжан Нурбековна – канд. биол. наук, и.о. доцента кафедры «Защита в чрезвычайных ситуациях» факультета архитектуры, дизайна и строительства КРСУ, тел.: +996-550 350122, е-mail: anadila@mail.ru
Таштанбекова Маржана Мамбетакуновна – канд. биол. наук, и.о. доцента, кафедры «Экология и защита окружающей среды» факультета управления природными ресурсами Кыргызского национальнного аграрного университета им К.И. Скрябина, тел.: +996-700 630767, е-mail: marjan67@inbox.ru
Юлдашева Айткул Махаматкуловна – м.н.с. лаборатории энтомологии и паразитологии Института биологии НАН КР, тел.: +996-707 023074, е-mail: zoo.88.kg@mail.ru
ЭКОЛОГО-ЭПИЗООТОЛОГИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ЛЕСНОЙ МЫШИ В ИССЫК-КУЛЬСКОЙ КОТЛОВИНЕ (АPODEMUS SYLVATICUS LINNAEUS, 1758)
Результаты исследования численности грызунов, их эколого-географических группировок и круг переносимых зоонозных инфекций позволяют прогнозировать и принимать соответствующие меры, а также определять необходимые мероприятия по контролю их численности и зоонозных инфекций. Грызуны являются носителями зоонозных инфекций, а поскольку они являются прокормителями большого разнообразия эктопаразитов, то и способствуют переносу различных инфекций. Помимо переносчиков заражение человека и домашних животных может происходить и через загрязнение продуктов питания испражнениями (кал, моча), а также через укусы грызунов. Приведены также сведения о распространении лесной мыши в Иссык-Кульской котловине, дана экологическая характеристика и их зараженность зоонозными инфекциями.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:грызуны; лесная мышь; инфекции; зараженность; численность; распространение; Иссык-Кульская котловина; открытые и закрытые стации; морфометрия
ЫСЫК-КӨЛ ОЙДУҢУНДАГЫ ТОКОЙ ЧЫЧКАНЫНЫН ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАНА ЭПИЗООТОЛОГИЯЛЫК МҮНӨЗДӨМӨСҮ (АPODEMUS SYLVATICUS LINNAEUS, 1758)
Кемирүүчүлөрдүн санын, алардын экологиялык-географиялык топторун жана ооруган зооноздук инфекцияларын изилдөөнүн жыйынтыктары алдын ала болжолдоого жана тиешелүү чараларды көрүүгө, ошондой эле зооноздук инфекциялардын санын көзөмөлдөө боюнча зарыл болгон иш-чараларды уюштурууга мүмкүндүк берет. Кемирүүчүлөр зооноздук инфекцияны алып жүрүүчүлөр жана ар түрдүү эктопаразиттерди азыктандыруучулар болгондуктан, ар кандай инфекциялардын таралышына түрткү беришет. Зооноздук инфекцияларды алып жүрүүдөн тышкары, адамга жана үй жаныбарларына инфекциянын жугушу тамак-аштын заң менен (заң, заара) булганышы, ошондой эле кемирүүчүлөрдүн тиштеп алуусу аркылуу да болот. Бул макалада токой чычкандарынын Ысык-Көл ойдуңунда таралышы, экологиялык өзгөчөлүктөрү жана алардын зооноздук инфекцияларды жуктурушу жөнүндө маалыматтар берилген.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:кемирүүчүлөр; токой чычканы; инфекциялар; жугушу; саны; таркалышы; Ысык-Көл ойдуңу; ачык стациялар; морфометрия
ECOLOGICAL AND EPIZOOTOLOGICAL CHARACTERISTICS OF THE FOREST MOUSE IN ISSYK-KUL BASIN (АPODEMUS SYLVATICUS LINNAEUS, 1758)
The study of rodents, their numbers, ecological-geographical groupings and the range of carried zoonotic infections make it possible to predict and take appropriate measures, as well as to determine the necessary measures to control their number and zoonotic infections. Rodents are carriers of zoonotic infections, and since they feed a large variety of ectoparasites, they also contribute to the transfer of various infections. In addition to vectors, infection of humans and pets can also occur through contamination of food with defecations (feces, urine), as well as through rodent bites. This article provides information on the distribution of wood mouse in the Issyk-Kul basin, ecological characteristics and their contamination with zoonotic infections are given.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:rodents; wood mouse; infections; infestation; abundance; spreading; Issyk-Kul basin; open and closed stations; morphometry