«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Представлена научная характеристика защиты и соблюдения прав человека в Республике Казахстан за последние годы с момента обретения независимости. Казахстан, провозгласив себя демократическим и правовым государством в Конституции, должен придавать особое значение правам человека и гражданина. Ведь международные организации и эксперты измеряют демократию в стране прежде всего защитой прав человека. В статье приведены статистические показатели международных организаций и государственных органов по соблюдению прав человека за последние годы. Кроме того, в научной статье проведен анализ нормативно-правовых актов Казахстана, даны рекомендации по совершенствованию отдельных статей. В статье с научной точки зрения по вновь введенной статье в Кодекс об административном правонарушении рассматривается клевета как категория административного правонарушения. На последствиях клеветнических правонарушений и процессуальных процедурах выясняются их научные проблемы, и клевета рассматривается как социальное явление. Кроме того, предусмотрены исключения между гражданской и административной защитой клеветы и порядок компенсации морального вреда.

права человека; клевета; ложная информация; свобода слова; демократия; достоинства; критика; административное правонарушение; права; ответственность

Бул макалада Казакстан Республикасындагы көз карандысыздыкты алган учурдан тартып акыркы жылдардагы адамдын укуктарын коргоо жана сактоо маселесине илимий мүнөздөмө берилет. Казакстан Конституцияда өзүн демократиялык жана укуктук мамлекет катары жарыялоо менен адамдын жана жарандын укуктарына өзгөчө маани бериши керек. Бардык эл аралык уюмдар жана эксперттер өлкөдөгү демократияны баарына мурда адам укуктарынын корголушу менен ченешет. Макалада эл аралык уюмдардын жана мамлекеттик органдардын акыркы жылдардагы адам укуктарын сактоо боюнча статистикалык көрсөткүчтөрү берилген. Мындан тышкары, Казакстандын ченемдик укуктук актыларына талдоо жүргүзүлгөн, анын айрым беренелерин өркүндөтүү боюнча сунуштар берилген. Илимий көз караштан алып караганда Административдик мыйзам бузуулар жөнүндө Кодекске кайра киргизилген берене боюнча жалаа жабуу административдик мыйзам бузуу категориясы катары каралат. Жалаа жабуу түрүндө мыйзам бузуунун кесепеттеринде жана процессуалдык процедураларда алардын илимий көйгөйлөрү аныкталып, жалаа жабуу социалдык кубулуш катары каралат. Мындан тышкары, жалаа жабуудан жарандык жана административдик коргоо менен моралдык чыгымды компенсациялоо тартибинен тышкары учурлар каралат.

адам укуктары; жалаа; жалган маалымат; сөз эркиндиги; демократия; кадыр-баркы; сын; административдик укук бузуу; укуктар; жоопкерчилик

The article provides a scientific description of the protection and observance of human rights in the Republic of Kazakhstan in recent years since independence. Kazakhstan, having declared itself a democratic and legal State in the Constitution, should attach special importance to human and civil rights. After all, international organizations and experts measure a country's democracy primarily by the protection of human rights. The article presents statistical indicators of international organizations and state bodies on the observance of human rights in recent years. In addition, the scientific article analyzes several regulatory legal acts of Kazakhstan, provides recommendations for improving individual articles. The main problem in the article is considered from a scientific point of view, the newly introduced article of libel as an administrative offense. Focusing on the consequences of defamatory offenses and procedural procedures, their scientific problems are clarified and libel is considered as a social phenomenon. In addition, there are exceptions between the civil and administrative protection of libel and the procedure for compensation for nonpecuniary damage.

human rights; defamation; false information; freedom of speech; democracy; dignity; criticism; administrative offenses; rights; responsibility