Токтогулова Нургуль Асылбековна – канд. мед. наук, доцент, зав. кафедрой терапии № 1 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 279716, e-mail: t.nur30@mail.ru
Тухватшин Рустам Романович – д-р мед. наук, профессор, зав. кафедрой патологической физиологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-772 265887, e-mail: rtuhvatshin@gmail.com
Раимов Бердалы Раимович – канд. мед. наук, доцент кафедры патологической физиологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-708 753533
ЭПИДЕМИОЛОГИЯ НЕАЛКОГОЛЬНОЙ ЖИРОВОЙ БОЛЕЗНИ ПЕЧЕНИ И СВЯЗЬ С МЕТАБОЛИЧЕСКИ ЗДОРОВЫМ И МЕТАБОЛИЧЕСКИ НЕЗДОРОВЫМ ФЕНОТИПАМИ ОЖИРЕНИЯ
Анализ последних публикаций из Европы, Америки и Азиатско-Тихоокеанского региона позволяет дать объективную оценку распространенности неалкогольной жировой болезни печени (НАЖБП), факторов риска прогрессирования, естественного течения заболевания у лиц с метаболически здоровым и нездоровым фенотипами ожирения. НАЖБП поражает 25–30 % населения в целом, а факторы риска почти идентичны факторам риска метаболического синдрома (МС). Естественная история включает в себя развитие сердечно-сосудистых заболеваний или цирроза печени и гепатоцеллюлярной карциномы (ГЦК). ГЦК в 45 % случаев может развиться при неалкогольном стеатогепатите (НАСГ) даже при отсутствии цирроза печени. Появившаяся в последние годы концепция метаболически здорового ожирения (МЗО), определяемого как ожирение без метаболического синдрома, вызвала значительный научный интерес. Пациенты с MЗO имеют больший риск развития и прогрессирования НАЖБП по сравнению с пациентами с нормальной массой тела. Выяснено, что MЗO является динамическим состоянием, значительная часть MЗO прогрессирует в метаболически нездоровое ожирение (MНO) и может неоднозначно повлиять на наличие и серьезность НАЖБП.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:неалкогольная жировая болезнь печени; стеатоз печени; стеатогепатит; метаболически здоровое ожирение; метаболически нездоровое ожирение; эпидемиология
БООРДУН АЛКОГОЛСУЗ МАЙ ООРУСУНУН ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ ЖАНА МЕТАБОЛИКАЛЫК ЖАКТАН ДЕНИ САК ЖАНА МЕТАБОЛИКАЛЫК ЖАКТАН ЗЫЯНДУУ СЕМИРҮҮНҮН ФЕНОТИПТЕРИ МЕНЕН БОЛГОН БАЙЛАНЫШЫ
Европанын, Американын жана Азия-Тынч океан чөлкөмүнүн акыркы басылмаларына талдоо жүргүзүү боордун алкоголсуз май оорусунун жайылышын объективдүү баалоого, оорунун өрчүп кетүү тобокелдигинин факторлоруна жана метаболикалык жактан дени сак адамдарда жана зыяндуу семирүү фенотиптери менен оорунун табигый жүрүшүнө объективдүү баа берүүгө мүмкүндүк берет. Боордун алкоголсуз май оорусу жалпы калктын 25–30 %ына таасирин тийгизет жана тобокелдик факторлору метаболикалык синдромдун тобокелдик факторлору менен дээрлик бирдей. Боордун алкоголсуз май оорусунун табигый өрчүшү өз ичине жүрөк-кан тамыр ооруларын же боордун циррозун жана гепатоцеллюлярдык карциноманы (ГЦК) камтыйт. Гепатоцеллюлярдык карцинома 45 % учурда алкоголсуз стеатогепатит менен боордун циррозу болбосо да өрчүп кетиши мүмкүн. Акыркы жылдары пайда болгон метаболикалык синдрому жок семирүү катары аныкталган, метаболикалык жактан дени сак семирүү түшүнүгү олуттуу илимий кызыгууну жаратты. Метаболикалык жактан дени сак семирүү менен ооруган бейтаптарда нормалдуу дене салмагы бар бейтаптарга салыштырмалуу боордун алкоголсуз май оорусунун өнүгүү жана күчөп кетүү коркунучу көбүрөөк. Метаболикалык жактан дени сак семирүү динамикалык абал болуп саналат, метаболикалык жактан дени сак семирүүнүн олуттуу үлүшү метаболикалык жактан зыяндуу семирүүгө айланат жана боордун эки жактуу алкоголсуз май оорусунун болушуна жана анын оордугуна таасир этиши мүмкүн экендиги аныкталды.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:боордун алкоголсуз май оорусу; боордун стеатозу; стеатогепатит; метаболикалык жактан дени сак семирүү; метаболикалык жактан зыяндуу семирүү; эпидемиология
EPIDEMIOLOGY OF NON-ALCOHOLIC FATTY LIVER DISEASE AND RELATIONSHIP WITH METABOLICALLY HEALTHY AND METABOLICALLY UNHEALTHY PHENOTYPES OF OBESITY
Analysis of the current literature from Europe, America and the Asia-Pacific region allows an objective assessment of the prevalence of non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD), risk factors for progression, natural course of the disease in individuals with metabolically healthy and unhealthy obesity phenotypes. NAFLD affects 25–30 % of the general population, and the risk factors are almost identical to those for metabolic syndrome (MS). The natural history includes the development of cardiovascular disease or liver cirrhosis and hepatocellular carcinoma (HCC). HCC can also develop with non-alcoholic steatohepatitis (NASH) in the absence of liver cirrhosis (45 % of cases). The concept of metabolically healthy obesity (MHO), defined as obesity without metabolic syndrome, which has emerged in recent years, has generated considerable scientific interest. Patients with MHO have a greater risk of developing and progression of NAFLD compared with patients with normal body weight. It was found that MHO is a dynamic condition (a significant part of MHO subjects progresses to metabolically unhealthy obesity (MHO) and can ambiguously affect the presence and severity of NAFLD.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:non-alcoholic fatty liver disease; liver steatosis; steatohepatitis; metabolically healthy obesity; metabolically unhealthy obesity; epidemiology