«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматриваются проблемы, связанные с проведением комплексной оценки конкурентоспособности современных компаний. Проблемы оценки конкурентоспособности субъектов предпринимательства относятся к числу ключевых в управлении бизнесом. В настоящее время в научной литературе представлено много различных методов оценки конкурентоспособности предприятия, однако среди них сложно выделить универсальный метод, который бы отличался высокой степенью объективности. Эти методы охватывают не все значимые параметры для проведения оценки конкурентоспособности, поэтому их применение на практике ограничено и затруднено. Авторы выделяют и приводят причины, по которым современные методы оценки конкурентоспособности не нашли широкого применения. Проводится критический обзор современных методик оценки конкурентоспособности предприятия, подчеркиваются их преимущества и недостатки. Среди методов оценки конкурентоспособности субъектов бизнеса авторы выделяют следующие: метод оценки, основанный на теории эффективности конкуренции; матричные методы; профиль требований; методы, которые оценивают качественные характеристики продукции; методы, в основе которых – концепция сравнительных преимущества; SWOT-анализ и др. Исследователи особое внимание уделяют авторскому походу Д.С. Воронова к оценке конкурентоспособности предприятия. Его метод отличается системным и комплексным подходом к оценке конкурентоспособности, так как опирается на ключевые параметры в деятельности предприятия: операционную эффективность и стратегическое позиционирование. Авторы статьи подчеркивают преимущества указанного метода и апробируют его на конкретном примере. Такой подход к оценке конкурентоспособности предприятия способствует всестороннему и объективному проведению диагностики, а также позволит разработать эффективные стратегии и тактики развития бизнеса.

конкуренция; конкурентоспособность; методы оценки конкурентоспособности; конкурентоспособность предприятия; операционная эффективность; стратегическое позиционирование

Макалада заманбап компаниялардын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүнө комплекстүү баа берүү менен байланышкан көйгөйлөр каралат. Ишкердик субъекттеринин атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн баалоо көйгөйлөрү бизнести башкаруудагы негизги маселелердин бири болуп саналат. Азыркы учурда илимий адабияттар ишкананын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн баалоо үчүн көптөгөн ар кандай ыкмаларды сунуш кылат, бирок алардын ичинен жогорку даражадагы объективдүүлүккө ээ болгон универсалдуу ыкманы бөлүп көрсөтүү кыйын. Бул ыкмалар атаандаштыкка жөндөмдүүлүктү баалоо үчүн бардык олуттуу параметрлерди камтыбайт, ошондуктан аларды практикалык колдонуу чектелген жана татаал. Авторлор атаандаштыкка жөндөмдүүлүккө баа берүүнүн заманбап ыкмалары эмне үчүн кеңири колдонулбай калгандыгын аныктап, себептерин келтиришет. Ишкананын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн баалоонун заманбап ыкмаларына критикалык сереп салуу жүргүзүлүп, алардын артыкчылыктары жана кемчиликтери баса белгиленет. Чарба жүргүзүүчү субъекттердин атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн баалоо ыкмаларынын ичинен авторлор төмөнкүлөрдү бөлүп көрсөтүшөт: атаандаштыктын натыйжалуулугунун теориясына негизделген баалоо ыкмасы; матрицалык методдор; талаптар профили; продукциянын сапаттык мүнөздөмөлөрүн баалоочу методдор; салыштырмалуу артыкчылык концепциясына негизделген ыкмалар; SWOT талдоо ж.б. Изилдөөчүлөр Д.С. Вороновдун ишкананын конкуренцияга жарамдуулугун баалоо боюнча автордук мамилесине өзгөчө көңүл бурушкан. Анын ыкмасы атаандаштыкка жөндөмдүүлүктү баалоого системалуу жана комплекстүү мамилеси менен айырмаланат, анткени ал ишкананын ишмердигиндеги негизги параметрлерге: оперативдүү натыйжалуулукка жана стратегиялык позицияга таянат. Макаланын авторлору бул ыкманын артыкчылыктарын баса белгилеп, аны конкреттүү мисалда сынап көрүшөт. Ишкананын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн баалоого мындай мамиле комплекстүү жана объективдүү диагностика жүргүзүүгө өбөлгө түзөт, ошондой эле бизнести өнүктүрүүнүн натыйжалуу стратегияларын жана тактикасын иштеп чыгууга мүмкүндүк берет.

атаандаштык; атаандаштыкка жөндөмдүүлүк; атаандаштыкка жөндөмдүүлүктү баалоо ыкмалары; ишкананын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгү; операциялык натыйжалуулук; стратегиялык жайгаштыруу

The article deals with the problems associated with conducting a comprehensive assessment of the competitiveness of modern companies. The problems of assessing the competitiveness of business entities are among the key ones in business management. Currently, many different methods of assessing the competitiveness of an enterprise are presented in the scientific literature, but it is difficult to single out a universal method that would be characterized by a high degree of objectivity. These methods do not cover all the relevant parameters for assessing competitiveness, so their application in practice is limited and difficult. In the article, the authors identify and give the reasons why modern methods of assessing competitiveness are not widely used. A critical review of modern methods of assessing the competitiveness of an enterprise is carried out, their advantages and disadvantages are emphasized. Among the methods of assessing the competitiveness of business entities, the authors distinguish the following: an assessment method based on the theory of competition efficiency; matrix methods; requirements profile; methods that evaluate the quality characteristics of products; methods based on the concept of comparative advantages; SWOT analysis, etc. Researchers pay special attention to the author's approach of D.S. Voronov to the assessment of the competitiveness of the enterprise. The Voronov D. S. method is characterized by a systematic and comprehensive approach to assessing competitiveness, as it is based on the key parameters in the company's activities: operational efficiency and strategic positioning. The authors of the article emphasize the advantages of this method and test it on a specific example. This approach to assessing the competitiveness of an enterprise contributes to a comprehensive and objective diagnosis, and will also allow you to develop effective strategies and tactics for business development.

competition; competitiveness; methods of assessing competitiveness; enterprise competitiveness; operational efficiency; strategic positioning