Мечукаева Клара Магометовна – канд. экон. наук, доцент кафедры экономики и управления на предприятии экономического факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-550 700155, e-mail: meklara@mail.ru
Субачева Людмила Александровна – канд. экон. наук, доцент кафедры экономики и управления на предприятии экономического факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-557 598070, e-mail: agava59@mail.ru
Шинко Юлия Валерьевна – канд. экон. наук, ст. преподаватель кафедры экономики и управления на предприятии экономического факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-551 974066, е-mail: shinko72@mail.ru
ПРОБЛЕМЫ ПРИВЛЕЧЕНИЯ ИНВЕСТИЦИЙ В ЭНЕРГЕТИЧЕСКУЮ ОТРАСЛЬ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
Рассмотрена деятельность энергокомпаний по производству, передаче и распределению энергии и мощности электрических станций, которые не в состоянии обеспечить оптимальный уровень надежности энергоснабжения потребителей ввиду происходящих изменений, наличия как внешних, так и внутренних вызовов. Проведен анализ положения в энергокомпании, анализ показателей его развития предполагает необходимость разработки ряда мероприятий по предотвращению кризисных явлений. Выявлены проблемы энергетической отрасли Кыргызстана и предложены рекомендации по ее совершенствованию с помощью привлечения инвестиций в данную отрасль. Для реализации такой энергетической политики разрабатываются многоцелевые Концепции, Стратегии развития отрасли и государства на средне- и долгосрочную перспективу (15–20–30 лет) с постановкой главной цели, приоритетов и необходимых для их осуществления задач. Среди наиглавнейших целей таких программных документов – восстановление роли Токтогульского гидроузла в управлении водно-энергетическими ресурсами в бассейне рек Нарын – Сырдарья и участие Кыргызской энергосистемы в создании рынка электроэнергии в ОЭС ЦА с выходом на международные рынки ЕАЭС, а также стран Юго-Восточной Азии.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:энергетика; инвестиции, гидроэнергетический потенциал; концепция; стратегия; развитие; отрасль; бизнес; компания; субсидирование
КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЭНЕРГЕТИКА ТАРМАГЫНА ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫ ТАРТУУ МАСЕЛЕСИ
Макалада электр станцияларынын энергиясын жана кубаттуулугун өндүрүү, берүү жана бөлүштүрүү боюнча энергокомпаниялардын иши каралды, алар болуп жаткан өзгөрүүлөргө, тышкы жана ички чакырыктардын болушуна байланыштуу керектөөчүлөрдү энергия менен камсыздоонун ишенимдүүлүгүнүн оптималдуу деңгээлин камсыз кыла албайт. Макалада электр станциялардын энергиясын жана кубаттуулугун өндүрүү, берүү жана бөлүштүрүү боюнча энергокомпаниялардын иши каралды, алар болуп жаткан өзгөрүүлөргө, тышкы жана ички чакырыктардын болушуна байланыштуу керектөөчүлөрдү энергия менен камсыздоонун ишенимдүүлүгүнүн оптималдуу деңгээлин камсыз кыла албайт. Энергетика тармагындагы абалга талдоо жүргүзүлдү, анын өнүгүү көрсөткүчтөрүнө талдоо кризистик көрүнүштөрдүн алдын алуу боюнча бир катар чараларды иштеп чыгуу зарылдыгын көрсөтүп турат. Кыргызстандын энергетика тармагынын көйгөйлөрү аныкталып, бул тармакка инвестиция тартуу менен аны жакшыртуу боюнча сунуштар берилди. Мындай энергетикалык саясатты ишке ашыруу үчүн негизги максатты, артыкчылыктарды жана аларды ишке ашыруу үчүн зарыл болгон милдеттерди коюу менен тармакты жана мамлекетти орто жана узак мөөнөттүү келечекте (15–20–30 жыл) өнүктүрүүнүн көп максаттуу концепциялары, стратегиялары иштелип чыгат. Мындай программалык документтердин эң маанилүү максаттарынын арасында Нарын-Сырдарыя дарыясынын бассейниндеги суу-энергетикалык ресурстарды башкарууда Токтогул ГЭСинин ролун калыбына келтирүү жана ЕАЭБ, ошондой эле Түштүк-Чыгыш Азия өлкөлөрүнүн эл аралык рынокторуна чыгуу мүмкүнчүлүгү менен Борбордук Азия өлкөлөрүнүн бириктирилген энергетика системасынын электр энергия рыногун түзүүгө Кыргызстандын энергетика системасынын катышуусу саналат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:энергетика; инвестициялар, гидроэнергетикалык потенциал; концепция; стратегия; өнүктүрүү; тармак; бизнес; компания; субсидиялоо
PROBLEMS OF ATTRACTING INVESTMENTS IN THE ENERGY SECTOR OF THE KYRGYZ REPUBLIC
The article considers the activities of energy companies in the production, transmission and distribution of energy and power of power plants that are not able to provide the optimal level of reliability of energy supply to consumers due to ongoing changes, the presence of both external and. The problems of the energy industry of Kyrgyzstan are identified and recommendations are proposed for its improvement by attracting investments in this industry. To implement such an energy policy, multi-purpose Concepts, Strategies for the development of the industry and the state for the medium and long term (15–20–30 years) are being developed with the setting of the main goal, priorities and tasks necessary for their implementation internal challenges, an analysis of the situation in the energy company, an analysis of indicators of its development suggest the need to develop a number of measures to prevent crisis phenomena. Among the most important goals of such program documents is the restoration of the role of the Toktogul hydroelectric complex in the management of water and energy resources in the Naryn – Syrdarya river basin and the participation of the Kyrgyz energy system in the creation of an electricity market in the CA IPS with access to the international markets of the EAEU, as well as the countries of Southeast Asia.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:energy; investment; hydropower potential; concept; strategy; development; industry; business; company; subsidizing