Лукьященко Ирина Евгеньевна – канд. филос. наук, доцент кафедры философии им. академика А.А. Какеева гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-550 264540, е-mail: superfilos@mail.ru
СТЕРЕОТИПЫ В МЕЖКУЛЬТУРНОЙ КОММУНИКАЦИИ
Рассматривается понятие «межкультурная коммуникация» и роль в ней стереотипов. В межкультурной коммуникации создаётся новая картина мира, которая может сломать существующие стереотипы, даёт пищу для сравнений и раздумий. Стереотипы – это мощная сила. Они могут как объединять, так и разъединять людей. Стереотипы способны спровоцировать высокомерность, непонимание и нежелание понимать иные традиции и ценности. Это мощный фактор, который может приводить к конфликтам и войнам. Межкультурная коммуникация является очень сложным процессом, где проявляются мировоззрение и ценности человека, но в том числе и стереотипы. Необходимо учиться критически мыслить и пытаться сломать стереотипные взгляды, ибо большинство проблем в общении вызвано именно ими. Взаимодействие между культурами обеспечивает открытость культуры и возможность собственного развития. Обогащение новыми знаниями, развитие толерантности возможно только на основе взаимодействия между культурами. Самое позитивное явление – это диалог между народами, нациями, культурами. Это желание понимания и принятия иной культуры, иных ценностей и убеждений, что очень непросто для человека, напичканного стереотипными установками по отношению к себе и другим.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:культура; стереотип; коммуникация; межкультурная коммуникация; культурный шок; культурный диалог; картина мира; свой и чужой; стереотипные лакуны
МАДАНИЯТТАР АРАЛЫК КОММУНИКАЦИЯДАГЫ СТЕРЕОТИПТЕР
Макалада «маданияттар аралык коммуникация» түшүнүгү жана андагы стереотиптердин ролу каралат. Маданияттар аралык коммуникацияда дүйнөнүн жаңы көрүнүшү түзүлөт, ал учурдагы стереотиптерди бузуп, салыштыруу жана ой жүгүртүү үчүн азык берет. Стереотиптер зор күчкө ээ. Алар адамдарды бириктирип да, ажырата да алышат. Стереотиптер текебердикке, бой көтөрүүгө түрткү берип, түшүнбөстүктү жана башка каада-салттарды жана баалуулуктарды түшүнүүнү каалабоочулукту пайда кылышы мүмкүн. Бул чыр-чатактарга жана согуштарга алып келиши мүмкүн болгон күчтүү фактор. Маданияттар аралык коммуникация – бул адамдын дүйнө таанымы жана баалуулуктары, ошондой эле стереотиптери чагылдырылган өтө татаал процесс. Критикалык ой жүгүртүүгө үйрөнүү менен стереотиптик көз караштарды бузууга аракет кылуу керек, анткени баарлашуудагы көйгөйлөрдүн көбү алар менен шартталган. Маданияттардын өз ара аракеттенүүсү маданияттын ачыктыгын жана өзүнүн өнүгүү мүмкүнчүлүгүн камсыздайт. Жаңы билим менен байытуу, толеранттуулукту өнүктүрүү маданияттар ортосундагы өз ара аракеттенүүнүн негизинде гана мүмкүн болот. Эң позитивдүү көрүнүш – бул элдердин, улуттардын, маданияттардын ортосундагы диалог. Бул башка маданиятты, башка баалуулуктарды жана ишенимдерди түшүнүү жана кабыл алууга болгон каалоосу, бул өзүнө жана башкаларга карата стереотиптик мамилелерге толгон адам үчүн абдан кыйын.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:маданият; стереотип; байланыш; маданияттар аралык байланыш; маданий шок; маданий диалог; дүйнөнүн сүрөтү; бирөөнүкү жана башканыкы; стереотиптик боштуктар
STEREOTYPES IN INTERCULTURAL COMMUNICATION
The article discusses the concept of intercultural communication and the role of stereotypes in it. In intercultural communication, a new picture of the world is being created, which will help to break existing stereotypes, it gives food for comparisons and reflection. Stereotypes are a powerful force. They can both unite and separate people. Stereotypes can provoke arrogance, misunderstanding and unwillingness to understand other traditions and values. This is a powerful factor that can lead to conflicts and wars. Intercultural communication is a very complex process, where a person’s worldview and values are manifested, but also stereotypes. It is necessary to learn to think critically and try to break down stereotypical views, because most problems in communication are caused by them. The interaction between cultures ensures the openness of culture and the possibility of its own development. Enrichment with new knowledge, the development of tolerance is possible only on the basis of interaction between cultures. The most positive phenomenon is the dialogue between peoples, nations, and cultures. This is the desire to understand and accept a different culture, different values and beliefs, which is very difficult for a person loaded with stereotypical attitudes towards himself and others.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:culture; stereotype; communication; intercultural communication; cultural shock; cultural dialogue; worldview; one’s own and another’s; stereotypical lacunae