«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Исследуется роль сказок в формировании медиаконтента для детской аудитории, а также своеобразие перехода художественной интерпретации сказочных образов в медийную. Изучается особенность взаимосвязи народного фольклорного творчества с процессами медиаобразования детской аудитории. В задачи исследования входят анализ различных материалов (сказок и аудиоподкастов) и отслеживание их взаимодействия на конкретных примерах. Актуальность и новизна данного исследования проявляются в том, что в нём проводится не только изучение особенностей «сотрудничества» сказок и подкастов, но и сравнительный анализ сибирских и кыргызских народных сказок. Материалами для данного исследования послужили такие сборники сказок народов Сибири и кыргызского народа, как «Cибирские сказки» и «Киргизские народные сказки». Обработку сказок в этих источниках можно отнести к наиболее классической. Методология исследования состоит из сравнительного анализа сибирских и кыргызских сказок с аудиоподкастами, общенаучного метода, в том числе анализа литературы по основным направлениям изучаемого вопроса, а также обобщения и систематизации теоретических и эмпирических данных по затрагиваемой проблеме. В исследуемых в данной работе сибирских и кыргызских сказках можно выделить семь ключевых сказочных образов: 1) животные; 2) богатыри; 3) девушка; 4) человек; 5) лиса; 6) хан; 7) природа. Медиаинтерпретации сказочных образов позволяют выстроить понятную и лёгкую ассоциативную для детского сознания и восприятия картину мира, опирающуюся на знакомые детям характеры и «пути решения проблем». Это способствует быстрой адаптации детей в условиях непростой современной медиасреды.

сибирские и кыргызские сказки; сказочные образы; аудиоподкасты; детская аудитория; медиаинтерпретация; художественная интерпретация; медиаобразование

Макалада балдар аудиториясы үчүн медиаконтентти түзүүдө жомоктордун ролу, ошондой эле жомоктук образдардын көркөм чечмелөөсунүн медиага өтүшүнүн өзгөчөлүгү изилденет. Элдик фольклордук чыгармачылыктын балдар аудиториясынын медиабилим берүү процесстери менен өз ара байланышынын өзгөчөлүгү изилденген. Изилдөөнүн максаттары ар кандай материалдарга (жомокторду жана аудиоподкасттарды) талдоо жүргүзүүнү жана конкреттүү мисалдар менен алардын өз ара аракеттенүүсүнө байкоо жүргүзүүнү камтыйт. Бул изилдөөнүн актуалдуулугу жана жаңылыгы анда жомоктор менен подкасттардын «кызматташтыгынын» өзгөчөлүктөрүн изилдөө гана эмес, Сибирь жана кыргыз элдик жомокторун салыштырмалуу талдоо да жүргүзүлгөндүгүндө байкалат. Бул изилдөөнүн материалдары Сибирь элдеринин «Сибирь жомоктору» жана кыргыз элинин «Кыргыз эл жомоктору» сыяктуу жомокторунун жыйнактары болгон. Бул булактарда жомоктордун иштетилишин эң классикалык деп эсептесе болот. Изилдөөнүн методологиясы сибирь жана кыргыз жомокторун аудиоподкасттар менен салыштырып талдоодон, жалпы илимий ыкмадан, анын ичинде изилденип жаткан маселенин негизги багыттары боюнча адабияттарды талдоодон, ошондой эле козголуп жаткан маселе боюнча теориялык жана эмпирикалык маалыматтарды жалпылоодон жана системалаштыруудан турат. Бул эмгекте изилденген сибирь жана кыргыз жомокторунда жети негизги жомок образдарын бөлүп көрсөтүүгө болот: 1) жаныбарлар; 2) баатырлар; 3) кыз; 4) адам; 5) түлкү; 6) хан; 7) жаратылыш. Жомок образдарынын медиачечмелѳѳрү балдарга тааныш каармандардын жана «көйгөйлөрдү чечүүнүн жолдорунун» негизинде балдардын аң-сезими жана кабылдоосу үчүн түшүнүктүү жана оңой ассоциацияланган дүйнөнүн сүрѳттѳлүшүн түзүүгө мүмкүндүк берет. Бул балдардын заманбап татаал медиачѳйрѳсүндѳ тез ыңгайлашуусуна ѳбѳлгѳ түзөт.

сибирь жана кыргыз жомоктору; жомок образдары; аудиоподкасттар; балдар аудиториясы; медиачечмелѳѳ; көркөм чечмелѳѳ; медиабилим берүү

This research studies the role of fairy tales in the formation of media content for children’s audience, as well as the peculiarity of the transition of artistic interpretation of fairy-tale images to media. The aim of the article is to study the features of the relationship of tales and audio podcasts with the processes of media education of children’s audience. The objectives of the study include the analysis of various materials (fairy tales and audio podcasts) and tracking their interaction on the specific examples. The relevance and novelty of this research lies not only in studying the features of the “cooperation” of fairy tales and podcasts, but also in comparative analysis of Siberian and Kyrgyz folk tales. The materials for this study were such collections of fairy tales of the peoples of Siberia and the Kyrgyz people as “The Siberian Fairy Tales” and “The Kyrgyz folk tales”. The treatment of fairy tales in these sources can be attributed to the most classical. The research methodology consists of a comparative analysis of Siberian and Kyrgyz fairy tales with audio podcasts, a general scientific method, including an analysis of literature on the main areas of the issue under study, as well as generalization and systematization of theoretical and empirical data on the affected problem. In the Siberian and Kyrgyz fairy tales studied in this work, seven key fairy-tale images can be distinguished: 1) “animals”; 2) “warriors”; 3) “girl”; 4) “human”; 5) “fox”; 6) “khan”; 7) “nature”. Media interpretations of fairy-tale images make it possible to build a clear and easily associative worldview for children’s consciousness and perception, based on characters and “ways to solve problems” which are familiar to children. It makes possible quick adaptation of children in a complex modern media environment.

Siberian and Kyrgyz fairy tales; fairy tale images; audio podcasts; children’s audience; media interpretation; artistic interpretation; media education