«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Показана возможность использования отходов сельского хозяйства Кыргызстана в качестве сырья для получения микрокристаллической целлюлозы, которая находит широкое применение в качестве наполнителя в фармацевтической, пищевой и парфюмерной промышленности, стабилизатора водно-латексных красок и эмульсий, сорбента для хроматографии и очистки. Описаны этапы препаративного выделения микрокристаллической целлюлозы из соломы пшеницы, шелухи риса, шелухи фасоли, соответственно, включающие экстрагирование водно-органическими растворителями, щелочную делигнификацию растительного сырья и «мягкий» гидролиз полученных целлюлоз. Методом ИК-спектроскопии проведен сопоставительный анализ функционального состава, определены индексы и степени кристалличности, дана техническая характеристика полученных образцов микрокристаллической целлюлозы.

микрокристаллическая целлюлоза; функциональный анализ; влажность; зольность; насыпная плотность; индекс и степень кристалличности

Макалада Кыргызстандын айыл чарба калдыктарын микрокристаллдык целлюлозаны алуу үчүн чийки зат катары колдонуу мүмкүнчүлүгү көрсөтүлдү, ал фармацевтика, тамак-аш жана парфюмерия өнөр жайында толтургуч, суу-латекс боектору жана эмульсиялар үчүн стабилизатор, хроматография жана тазалоо үчүн сорбент катары кеңири колдонулат. Буудай саманынан, күрүч кабыгынан, буурчак кабыгынан микрокристаллдык целлюлозаны даярдоо менен бөлүп алуу этаптары сүрөттөлгөн, алар суулуу органикалык эриткичтер менен экстракциялоону, өсүмдүк чийки затын щелочтук делигнификациялоону жана алынган целлюлоздун «жумшак» гидролизин камтыйт. ИК-спектроскопия методу менен функционалдык курамга салыштырма талдоо жүргүзүлгөн, кристаллдашуу индекси жана даражасы аныкталган, микрокристаллдык целлюлозанын алынган үлгүлөрүнө техникалык мүнөздөмө берилген.

микрокристаллдык целлюлоза; функционалдык талдоо жүргүзүү; нымдуулук; күл; жапырт тыгыздык; кристаллдашуу индекси жана даражасы

The possibility of using agricultural waste in Kyrgyzstan as a raw material for the production of microcrystalline cellulose, which is widely used as a filler in the pharmaceutical, food and perfume industries, as a stabilizer for waterlatex paints and emulsions, as a sorbent for chromatography and purification, is shown. The stages of preparative extraction of microcrystalline cellulose from wheat straw, rice husk, and bean husk, respectively, are described, including extraction with aqueous organic solvents, alkaline delignification of vegetable raw materials, and “soft” hydrolysis of the obtained celluloses. A comparative analysis of the functional composition was carried out by IR spectroscopy, the indices and degrees of crystallinity were determined, and the technical characteristics of the obtained microcrystalline cellulose samples were given.

microcrystalline cellulose; functional analysis; moisture content; ash content; bulk density; index and degree of crystallinity