Насирдинова Айгуль Мамытовна – канд. архитектуры, доцент, зав. кафедрой дизайна архитектурной среды КРСУ, тел.: +996-555 752272, e-mail: nasirdinovaa@mail.ru
ЭКОЛОГИЯ ГОРОДСКОЙ СРЕДЫ И МЕРЫ ПО ЕЁ УЛУЧШЕНИЮ
Рассматривается вопрос о необходимости введения дополнительных мер по сохранению и развитию зеленых пространств городов Кыргызской Республики. Наиболее проблематичной является экология города Бишкек, что активно влияет на здоровье жителей. Основной источник загрязнения – автомобили: они ответственны за 82 %
всех выбросов, остальные 18 % – выбросы стационарных источников: малых промышленных предприятий, ТЭЦ, печного отопления. В Бишкеке зарегистрировано около 400 000 автомашин, менее 1 % из них – общественный транспорт. Численность населения города растет, существует дефицит земли для нового строительства. Неравномерность плотности застройки ведет к уплотнению центра города и к нерациональному использованию периферийных участков, где существующие застройки – в основном результат самозахватов территорий с 1990 по 2010 г., что также влияет на экологию городской среды. Сегодня городские власти и горожане ведут работы по озеленению городских территорий и в этом процессе необходимо предусмотреть ряд мероприятий, которые не всегда учитываются.
города; зеленый каркас; благоустройство; дизайн; сады; растения; почва; рельеф.
ШААР ЭКОЛОГИЯСЫ ЖАНА АНЫ ЖАКШЫРТУУ БОЮНЧА ЧАРАЛАР
Бул макалада Кыргыз Республикасынын бак-дарактуу аянттарын сактоо жана өнүктүрүү боюнча кошумча чараларды көрүүнүн зарылдыгы тууралуу маселе каралат. Бишкек шаарынын экологиясы эң бир көйгөйлүү маселелердин бири болуп эсептелет, бул өз кезегинде шаардын тургундарынын ден соолугуна таасирин тийгизет. Шаардын абасынын булгануусунун негизги булагы автомобилдер: алар бардык булгануунун 82% үчүн жооптуу, калган 18%ды стационардык булактардан чыккан уулуу заттар түзөт: кичи өнөр жай ишканалары, Жылуулук электр станциясы, меш жагып жылытуу. Бишкекте 400 000ге жакын автомашина катталган, анын 1%дан азыраагын коомдук транспорт түзөт. Шаардын калкынын саны жыл сайын өсүүдө, жаңы курулуш куруу үчүн жер тилкелери жетишсиз. Курулуштардын бирдей жыштыкта эместиги шаардын борборунун жыштыгына жана борбордун чет жактарындагы жер тилкелеринин рационалдуу эмес пайдаланылышына алып келүүдө. Шаардын четиндеги курулуштар негизинен 1990-жылдан 2010-жылга чейинки жер басып алуулардын натыйжасы, бул да шаардын экологиясына таасирин тийгизүүдө. Бүгүнкү күндө шаар бийлиги жана шаардыктар шаардын аймагын жашылдандыруу боюнча иш жүргүзүп келет, бул процессте дайыма эле эске алына бербеген бир нече иш-чараларды кайра карап чыгуу керек.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:шаарлар; жашыл каркас; жайлуулук; дизайн; бакчалар; өсүмдүктөр; почважер кыртышы; рельеф.
ECOLOGY OF URBAN ENVIRONMENT AND MEASURES TO IMPROVE IT
The question of the need to introduce additional measures to preserve and develop the green spaces of cities in the Kyrgyz Republic is being considered. The most problematic is the ecology of the city of Bishkek, which actively affects the health of residents. The main source of pollution is automobiles: they are responsible for 82 % of all emissions, the remaining 18 % are emissions from stationary sources: small industrial enterprises, thermal power plants, stove heating. About 400,000 cars are registered in Bishkek, where less than 1 % of them are public transport. The population of the city is growing, there is a shortage of land for new construction. Uneven growth in the density of buildings leads to
compaction of the city center and irrational use of peripheral areas where existing buildings are mainly the result of the seizure of territories from 1990 to 2010, which also affects the ecology of the urban environment. Today, city authorities and citizens are engaged in greening urban areas, and in this process it is necessary to envisage a number of activities
that are not always taken into account.
cities; green frame; landscaping; design; gardens; plants; the soil; relief.