Макиева Кыял Болотбековна – канд. мед. наук, доцент кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, тел.: +996-770 990919, е-mail: kiyal_m@mail.ru
Султангазиева Бактыгул Бекбоевна – д-р мед. наук, профессор кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, зам. директора НЦОиГ МЗ КР, тел.: +996-772 123032, е-mail: bona@mail.ru
Зайырбекова Назик Акжолтоевна – ординатор кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, тел.: +996-554 800031, е-mail: viento-12@mail.ru
Султангазиева Молтур Анваровна – аспирант кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, тел.: +996-557 777222, е-mail: sultangazieva_91@mail.ru
Доолоталиева Чолпон Сейитовна – аспирант кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, тел.: +996-556 181190, е-mail: doolotalieva@mail.ru
Кайтаев Мухаммад Хаджимуратович – аспирант кафедры онкологии и лучевой терапии КРСУ, тел.: +996-550 382797, е-mail: kaitaev-m@mail.ru
АНАЛИЗ ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ И СМЕРТНОСТИ РАКА МОЛОЧНОЙ ЖЕЛЕЗЫ И РАКА ШЕЙКИ МАТКИ В КЫРГЫЗСТАНЕ
В структуре онкологической заболеваемости в Кыргызской Республике наблюдается тенденция к значительному увеличению случаев рака молочной железы и рака шейки матки. Злокачественные опухоли репродуктивной системы – рак молочной железы и рак шейки матки являются наиболее частыми в структуре онкологической
заболеваемости женщин. Проблема рака молочной железы является одной из актуальных проблем в современной онкологии, несмотря на наружную локализацию органа и возможность самообследования. Зачастую единственным признаком рака является уплотнение в ткани молочной железы, на что больные не обращают особого внимания, так как в 95 % случаев отсутствует болевой синдром, что является причиной поздней диагностики и высокой смертности от РМЖ. Рак шейки матки также занимает одно из лидирующих мест в структуре онкопатологии, что также связано с поздней диагностикой. Так, в структуре заболеваемости населения Кыргызстана рак молочной железы занимает первое место, что составляет 19,2 %, в свою очередь, рак шейки матки стоит на втором месте, составляя 14,7 %.
рак молочной железы; рак шейки матки; репродуктивная система женщины; заболеваемость; смертность
КЫРГЫЗСТАНДА ЭМЧЕК БЕЗИНИН РАГЫ, ЖАТЫН МОЮНЧАСЫНЫН РАГЫ ООРУСУНА ЖАНА БУЛ ООРУЛАР МЕНЕН ООРУГАНДАРДЫН ӨЛҮМГӨ УЧУРООСУНА ТАЛДОО ЖҮРГҮЗҮҮ
Кыргыз Республикасындагы онкологиялык оорулардын түзүмүндө эмчек безинин рагы жана жатын моюнчасынын рагы менен ооруган учурлардын бир кыйла өсүү тенденциясы байкалууда. Репродуктивдик системанын залалдуу шишиктери: эмчек безинин рагы жана жатын моюнчасынын рагы аялдардын онкологиялык оорулары-
нын түзүмүндө өтө көп кездешет. Эмчек безинин рагы көйгөйү, органды тышкы локалдаштыруу жана аялдардын өзүн-өзү изилдөө мүмкүнчүлүгүнө карабастан, заманбап онкологиядагы актуалдуу маселелердин бири болуп калууда. Көпчүлүк учурда рактын жалгыз белгиси болуп эмчек безинин тканынын катууланышы эсептелет, бирок бул нерсеге оорулуулар көп көңүл бурушпайт, анкени эмчек безинин рагынын 95 %ында оору синдрому жок, бул өз кезегинде дартты кеч аныктоонун жана эмчек безинин рагынан өлүмдүн көрсөткүчүнүн жогору болуусунун себеби болуп калууда. Жатын моюнчасынын рагы да онкопатологиянын түзүмүндө алдыңкы орунда турат, бул да дартты кеч аныктоо менен байланышкан. Кыргызстандын калкынын ооруларынын түзүмүндө эмчек безинин рагы биринчи орунда турат жана 19,2%ды түзөт, өз кезегинде жатын моюнчасынын рагы экинчи орунда туруп, 14,7 %ды түзөт.
эмчек безинин рагы; жатын моюнчасынын рагы; аялдардын репродуктивдик системасы; ооруга чалдыгуу; өлүмгө учуроо
ANALYSIS OF MORBIDITY AND MORTALITY OF BREAST CANCER AND CERVICAL CANCER IN KYRGYZSTANN
In the structure of cancer morbidity in the Kyrgyz Republic there is a tendency to a significant increase in cases of breast cancer and cervical cancer. Malignant tumors of the reproductive system: breast cancer and cervical cancer are the most frequent in the structure of oncological morbidity in women. The problem of breast cancer is one of the urgent problems in modern oncology, despite the external localization of the organ and the possibility of selfexamination. Often, the only sign of cancer is a tightening in the breast tissue, which patients do not pay special attention, since in 95 % of cases there is no pain syndrome, which is the cause of late diagnosis and high mortality from breast cancer. Cervical cancer also occupies one of the leading places in the structure of oncopathology, which is also associated with late diagnosis. Thus, in the structure of the incidence of the Kyrgyz population, breast cancer ranks first, accounting for 19.2%, while cervical cancer is in second place, accounting for 14,7 %.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:breast cancer; cervical cancer; female reproductive system; morbidity; mortality